Doperwten zijn verse peulvruchten en groeien dus als kleine erwten in een peul; de vrucht van de plant. Zij horen tot de vlinderbloemenfamilie, net als andere peulvruchten zoals peultjes,soja, pinda’s en bonen.
Herkomst en groeiwijze
De wilde
doperwt uit Azië is hoogstwaarschijnlijk de voorloper op de doperwt
zoals wij deze kennen. De populariteit van de doperwt is begonnen in
Frankrijk en heeft zich zo uitgespreid over Europa. Doperwten groeien
als zaad binnen een peul aan een klimmende plant die houvast zoekt met
dunne lusjes. De plant produceert witte bloemetjes waar later de peulen
uit groeien.
Soorten erwten
In hoofdlijnen zijn er twee soorten erwten. De rondzadige en de gekreuktzadige soorten. Het grote verschil is dat rondzadige typen een hoger zetmeel gehalte hebben, kreuken niet en zijn beter bewaarbaar voor gebruik in de winter. Ronde erwten of spliterwten worden daardoor veel gebruikt in erwtensoep. Gekreukt zadige erwten hebben een lager zetmeel gehalte en worden veelal voor vers gebruik geconsumeerd. Het suikergehalte is vaak hoger dan in rondzadige soorten. Voor vroege uitzaai (midden februari) kan het beste een rondzadig type worden gebruikt. De rondzadige rassen hebben een aanzienlijk hoger weerstand tegen vorst (tot wel – 5 graden). Er kan ook onder glas worden gezaaid, vanaf begin februari in potten of zaaibak. Uitplanten met potkluit begin maart, wanneer de planten ca.8-10 cm. groot zijn. De gekreuktzadige rassen kunnen het beste vanaf begin maart tot mei worden gezaaid.
Zaaien
Zaaien kan vanaf maart tot half mei.Het beste zaai je in regels. In de regel op ca. 4-5 cm. onderlinge afstand. Ruimte tussen de rijen minimaal 40 cm.Wij zaaien ze zelf altijd voor in een bak en zodra de plantjes plm 10 cm zijn, zo half maart, plant ik ze uit in de volle grond.Ik doe dat omdat het eerste jaar dat wij tuinden, de erwtjes maar niet opkwamen.Toen ik ging graven in de grond, was er geen erwt meer te zien.Waarschijnlijk hadden duiven of muizen ze opgegeten.
Voordat er een peul komt, zie je als eerste de bloemen verschijnen. Vanuit de bloem wordt de peul gevormd. De bloem lijkt op die van Lathyrus, maar geurt niet zo sterk.
Bescherm de doperwten bij opkomst tegen vogelvraat, d.m.v. gaas of folie. De hoogte van stamdoperwten varieert per ras tussen de 50 en 70 cm. Wij laten de doperwten langs gaas groeien.Hierdoor krijg je een hogere opbrengst.Je beschadigd de plant dan niet snel tijdens het plukken. Oogsten vanaf half juni tot half augustus.
Bemesting:
Erwten vereisen een grond met een goede structuur, maar zware bemesting is niet nodig. Werk flink wat compost door de grond.Gebruik zeker geen verse mest. De plant haalt zelf stikstof uit de lucht.
Wist je dat:
- Doperwten vaak onrijp worden geplukt zodat ze lekker zoet smaken? De suikers zijn dan nog niet omgezet in zetmeel.
- Je doperwten uit de vriezer bevroren kort aan de kook moet brengen en dus niet vooraf moet ontdooien? Zo behoudt de erwt smaak en stevigheid.
- De jonge delen van het blad ‘erwtenscheuten’ heten en je deze prima kunt eten? Lekker door een salade bijvoorbeeld.
- Verse peulvruchten, zoals doperwten, tot groente mogen worden gerekend?
- Peultjes en doperwten tot dezelfde plant behoren maar we van doperwten eigenlijk alleen het zaad eten en van peultjes de vrucht (de peul) en het zaad?
Gekweekte rassen door de jaren heen.
- 2016: Tristar
- 2016 Vada: deze gaf een hogere opbrengst dan de Tristar, nauwelijks verschil in smaak.Sappig, smakelijke erwt
- 2017: Kelvedon Wonder, oogst wat minder dan in 2016.Ook een smakelijke erwt.
- 2017: Tristar, rest zaden van 2016
- 2017: Stamdoperwt: “Cooper”dav. Deze soort had ik speciaal gekocht om hem in pot te kweken, zodat ik een pot aan mijn dochter kon geven voor op het balkon.Doordat zij net verhuisde in de zomer is hij op onze tuin gebleven.Oogst was prima, lekkere erwt.
- 2018: Soort onbekend, eigen merk van Intratuin.Deze erwten waren wel heel groot, maar ook wat melig na het koken.Misschien had ik ze te lang laten hangen waardoor ze te groot geworden waren….
- 2019: Tristar
- 2020: Vada en Karina
Hoi Margriet, ik heb dit jaar ook eens die soort op stam geprobeerd, en ze groeien als een tierelier. Maar ik vroeg mij af, wanneer zijn ze goed om te plukken. Ik bedoel, kun je mij een indicatie geven over hoe dik de peulen zijn als jij ze plukt? Want de peulen onderin mijn plant zijn al wat dikker en langer dan de bovenste, maar ik snap ook dat ik ze niet kan laten hangen tot alles ‘rijp’ is.
Kun je mij wegwijs maken? Alvast bedankt!
Hoi Carla, ik pluk de doperwten eigenlijk bijna dagelijks om deze tijd. Ik voel aan de peul of ik de doperwtjes goed voel zitten. Soms bij zonnig weer zie je het zelfs door de peul heen. Als je te lang wacht worden ze melig en droog en als ze nog wat klein zijn, is het de meest lekkere doperwt die je ooit at. Ik vries ze steeds in, dus als ik er een paar heb haal ik ze af en doe ze in een bak in de vriezer bij de rest…. Overigens hoef je ze ook maar heel kort te koken.Ik hoop dat je hier iets aan hebt!
Weet iemand een tip hoe je muizen in de moestuin weert? Ze eten alle erwten op.
Heel vervelend hè, die muizen. Ik zou niet weten hoe je ze tegen kan houden, want muizen zijn zo klein dat ze overal doorheen kunnen. Weet je zeker dat het muizen zijn? Bij ons eten duiven namelijk ook van alles op en die kun je nog tegenhouden door er een net overheen te hangen…..De enige tip die ik kan verzinnen is een muizenval zetten……….Sterkte ermee!
Ik snap het. Ik ga zo even kijken! Bedankt.