Toen ik jaren geleden teamleider was van een afdeling waar dementerende ouderen woonden, werden we geschoold in belevingsgerichte zorg. Bij belevingsgerichte zorg is het uitgangspunt dat de belevingswereld, dus hoe iemand iets ervaart, van de dementerende oudere centraal staat. Waar voorheen de ziekte of de beperkingen het uitgangspunt was, is dat nu de unieke persoon in kwestie. De zorg wordt afgestemd op de individuele behoeften, gevoelens en gewoonten. Het doel hiervan is om de kwaliteit van het leven bij mensen met dementie te verhogen of gelijkwaardig te houden.

De zintuigen kunnen geprikkeld worden door bijvoorbeeld muziek zoals het filmpje hieronder, maar ook door geuren, door plaatjes, door voorwerpen.

Huiskamer

In het verzorgingshuis waar ik werkte waren we erg enthousiast over deze manier van zorgen. Alhoewel het vaak al helemaal in je zit als verzorgende, werden er nu extra aspecten aan toe gevoegd. Zo brachten de bewoners in kleine groepjes van maximaal 10 bewoners met vaste verzorgenden de dag door op een huiskamer. Ze werden zoveel mogelijk betrokken bij het dagelijks leven[ afhankelijk van de fase van dementie]. Er werd bijvoorbeeld dagelijks gekookt niet voor hen maar ook met hen, dus het bespreken van het dagelijkse menu, het schoonmaken van de groenten en schillen van de aardappelen werd door of met hen gedaan. Vlees werd op de huiskamer, waar ook een keuken in was, gebraden. Gevolg was dat mensen veel alerter werden, herinneringen werden geprikkeld en men at veel beter.

We probeerden door het werken aan de hand van thema’s met bepaalde voorwerpen van vroeger het geheugen te prikkelen.Dat noemt men reminiscentie. Zo heb ik met de teams een huiskamer ingericht in de stijl van de jaren 50-60. Veel van mijn eigen spullen zijn daar beland. Al die voorwerpen kwamen uit de familie, destijds hechtte ik er niet veel waarde meer aan omdat we de spullen uit grootmoeders tijd wel zat waren en over gingen op strak modern meubilair. Dat kamertje zag er ongeveer net zo uit als dit kamertje in het museum waar ik was.

Nu kan ik mij wel voor mijn kop slaan dat ik alles weg gedaan heb.Als ik wist dat het nog steeds gebruikt zou worden bij de dementerende ouderen zou ik er wel vrede mee hebben. Echter de belevingsgerichte zorg werd met het komen van een nieuwe directie weer aan de wilgen gehangen en er kwam een nieuwe visie, het werken met klantbedrijven.Over geld verspilling in de gezondheidszorg gesproken. God weet wat ze inmiddels nu weer bedacht hebben, iedere keer gaat de hele bups weer op scholing! Het gaat te ver dat uit te leggen maar ik weet dat al mijn spullen op de rommelmarkt van het verzorgingshuis zijn beland omdat mijn opvolgers er niets meer in zagen.

Museum

Na mijn bezoek aan het huis van Gijn [ klik hier] dacht ik over de spullen van oud tante Fijgh, die na haar verhuizing naar een verzorgingstehuis geschonken werden aan de Historische Vereniging van Barendrecht. In museum D’ouwe school moeten haar spullen nog te vinden zijn. Ik besloot mijn moeder te trakteren op een uitje, want alhoewel ze inmiddels 86 is, is zij nog goed van geest en leden en kan zij mij nu nog vertellen over dingen die we zien. We gingen dus samen op reminiscentie tour.

Het museum ligt in de oude dorpskern van Barendrecht, naast de watertoren, in een voormalige school. Op de website stond dat hij op dinsdag om 11 uur open is, maar dat bleek een foutje. Gelukkig kwam er net een vriendelijke meneer naar buiten, die voor ons de sleutel haalde en ons een privé rondleiding gaf! Mijn moeder die nog het halve dorp bij naam kent of weet wiens vader, moeder, neef, nicht etc dit of dat deed of daar of daar woonde, kende dus ook deze meneer.

Melkbussen en pinten

Naast de spullen van mijn oud tante bracht mijn vader, voormalig melkboer er ooit ook zijn melkbussen heen. Er stonden er veel en ze leken allemaal op elkaar maar een pintje herkende mijn moeder meteen aan een bepaalde rand, die was van hen geweest.

Ze legde uit dat er verschil was, met de ene schepten ze de melk uit de bussen, met de andere werd de hoeveelheid gemeten.

Met een zgn tril werd door het afscheppen van de room karnemelk gemaakt.

Als kind zag ik mijn oma heel vaak al die bussen uit boenen. Later gingen wij met het gezin in het huis van opa en oma wonen toen mijn vader het bedrijf van mijn opa overnam.Onder  de loodsen naast het huis liep een wel.Hoe die wel [ =grondwater] daar nou precies kwam weet ik niet en ook mijn moeder niet. Ik kan mij alleen nog herinneren dat je een trapje af moest en daar een soort slootje was met heel koud water. De bussen melk werden daarin bewaard.Later kregen we een koelcel en werd er een luik boven het trapje naar de wel gemaakt.

Kapper

Een van de eerste dingen die we zagen was de complete inboedel van Piet de Kapper uit Smitshoek, het gehucht waar ik opgegroeid ben.Mijn moeder vertelde dat Piet niet echt kon knippen. Het was een herenkapper met 1 model, model bloempot. Maar hij was goedkoop en we hadden het thuis niet breed. We gingen de ene keer naar Piet de Kapper en dan had ik weleens een scheve pony. De andere keer gingen we naar de duurdere kapper in Zuidwijk, Rotterdam.Toen ik alles zag staan, wist ik het ook meteen weer en zie mij zo nog in die stoel zitten en de kapper in zijn witte stofjas erachter.Je kunt je nu toch geen kapper meer voorstellen met een witte jas aan hè!

En dan die permanent rollers! 

Bakker

Even verderop zagen we de etalage van bakkerij  Mooiaart van het Doormanplein staan. Links op de foto zie je een aantal tassen hangen.

Zo’n tas droeg mijn vader als melkboer. Het was de tijd van contant betalen of op de lat zetten. Niks pinpas, betalen met de telefoon, of tikkies sturen. Zijn hele dagopbrengst en misschien wel van de hele week zat erin. Tegenwoordig wordt je de hersens ingeslagen voor zoiets maar destijds kon dat. Ik werd als kind zelfs op de fiets met een envelop geld naar de bank gestuurd om dat te storten.

Arreslee

Ik kan me nog goed herinneren dat er in de boerenschuur bij die oud tante ook zo’n arreslee stond.

Of dat deze is geweest kon mijn moeder niet zeggen.Ik weet dat ze vroeger paarden hadden maar het kan ook zijn dat deze arreslee door een hond getrokken werd.

Tot slot voor dit blog een kinderkeukentje waar je echt op kon koken met witte blokjes die je kon aansteken. Als ik bij mijn buurmeisje Ellie ging spelen, kookten we er regelmatig op. We bakten aardappeltjes en kookten soep uit een pakje, wat heerlijk smaakte in mijn herinnering.

Een volgend keer zal ik de schoolklas uit het museum laten zien en het speelgoed en nog wat andere dingen uit de vorige eeuw.