Om nog even door te gaan met een stukje geschiedenisles, vandaag speciaal voor de vele Belgische lezers onder jullie:

Op 4 augustus 1914 viel het Duitse Leger België binnen. Tijdens de maanden erna werden door de Duitse legers in totaal 5.500 Belgische burgers vermoord of standrechtelijk geëxecuteerd. Daarbij werd ook steeds het dorp of de stad waar deze slachtoffers woonden verwoest en in brand gestoken. Een massale vluchtelingenstroom kwam op gang, een miljoen Belgen ging de grens over naar Nederland.

Dit waren zowel burgers die vreesden voor het oorlogsgeweld en de wreedheden van de Duitsers als militairen gedeserteerd of van hun legereenheid afgesneden. Maar ook Belgische gedetineerden kwamen de grens over.

Deze gedetineerden kwamen uit de Belgische zuster-kolonie van Merksplas. Hun bewakers waren gevlucht. Maar waar moesten zij naar toe? Zij hadden evenmin zin de komst van de Duitsers af te wachten en trokken naar de grens. Wie zich ordentelijk meldde bij de Nederlandse grens kreeg vervoer naar een nieuw onderkomen met verpleging. Tweeduizend man kwam naar de kolonie Veenhuizen.”

De Belgen hadden het gedurende de Eerste Wereldoorlog niet gemakkelijk in de Drentse kolonie. Ze mochten niet werken en hingen noodgedwongen hele dagen rond. Timmerman: “Ze probeerden als tijdverdrijf en ter aanvulling van het menu in de grachten van Veenhuizen te vissen maar kregen het aan de stok met de plaatselijke hengelvereniging. En omdat Walen en Vlamingen samen waren ondergebracht waren vechtpartijen aan de orde van de dag.”

Toen duidelijk werd dat in België de rust enigszins weerkeerde gingen veel vluchtelingen terug naar huis. Ook de opvang in Veenhuizen stroomde leeg. De meeste Belgen waren in 1916 al lang weer thuis. Negen Belgische vluchtelingen bleven definitief in Veenhuizen.Zij stierven tijdens hun verblijf en werden in Veenhuizer koloniegrond begraven. Op de begraafplaats van Veenhuizen die ook wel het Vierde Gesticht wordt genoemd, liggen acht Belgen in door de katholieke kerk gewijde grond begraven. De begraafplaats ligt buiten het dorp op een soort heuvel[ foto onder]

De negende vluchteling was een zelfmoordenaar en die ligt helemaal achterin, in vak D, in de ongewijde aarde.Als je zelfmoord pleegt kom je dus volgens de Roomse leer niet in de hemel, omdat je je niet aan voorschriften hebt gehouden.[ bron Kees Timmerman, interview RTV Drenthe]

Ook in België is nog steeds een kolonie van Weldadigheid, nl in Wortel. Net als de Nederlandse koloniën vallen zij onder het Werelderfgoed van Unesco.

Tot slot

Tijdens de rondrit met de boevenbus, zagen we een aantal plekken waar we graag foto’s van wilden maken. We gingen daarom later zelf terug. Naar beide kerken bijvoorbeeld, de namen op de huizen. Ook hadden we gehoord over een Joodse begraafplaats, die we graag wilden bezoeken. Nou dat lukte niet, het was te modderig en nat en hekken waren afgesloten en we zagen het niet zitten daar overheen te klimmen. In de verte moest de begraafplaats liggen.

Nog wat sfeerbeelden

Tot slot, zo zou een cel er nu ongeveer uit moeten zien:

Geen Drenthe zonder hunebedden

Vlakbij Veenhuizen moest ook een hunebed liggen. Dus als je er toch bent, kun je niet naar huis zonder die bezocht te hebben. Nou was het een hunebedje, niet heel groot. Maar toch leuk te zien. Zoals jullie weten is een hunebed een grafmonument.Het verbaasde ons daarom enigszins dat er aan de boom ernaast een schommel hing.

Dit prehistorische graf is gebouwd met zwerfkeien door mensen van de Trechterbekercultuur en dateren van plm 3400 v Chr tot 3100 v Chr.

En zo ben ik aan het eind van de reeks blogs over ons Weekend in Drenthe, in een vakantiehuis bij het gevangenismuseum Veenhuizen. Ik kan iedereen de vakantiewoning aanbevelen!

We hebben genoten van het landschap en met veel interesse rondgelopen in Veenhuizen, in het museum en in de voormalige gevangenis. Het is zeer de moeite gebleken om nog een keer terug te gaan!

Ik eindig met een foto van een wijds uitzicht, wat wij hier in de omgeving van Rotterdam niet echt meer hebben.