Beestjes in de tuin: Lieveheersbeestjes

Een tijdje terug was ik van plan een aantal blogs te schrijven over alle beestjes die ik tegenkom in de tuin. Ik schreef er twee en toen had ik weer andere onderwerpen zoals de herfst.

Vandaag deel 3 in de reeks, dit keer over lieveheersbeestjes.Ieder jaar lijken er meer te zijn in onze tuin en dat is wat mij betreft alleen maar goed. Zij eten namelijk luizen tot ze niet meer kunnen.

Levenscyclus

Het lukte me de verschillende stadia waarin een eitje uiteindelijk een lieveheersbeestje wordt, vast te leggen. Soms schreef ik over een bepaald stadium, maar nu de hele cyclus in beeld.

In de winter schuilen de lieveheersbeestjes soms op de meest bijzondere plekken. Het zijn kleine diertjes, dus snel zie je ze niet.Ze kruipen in holletjes, onder blad of in een uitgebloeide bloem.

Soms valt je oog ineens op iets oranjes:

Als de temperatuur oploopt zie je de eerste alweer tevoorschijn komen in de winterzon:

En nog een, love is in the air!

en ja hoor, voorjaar!

Het begint allemaal met de paring: het mannetje klimt half op het vrouwtje waar naar enig gefriemel de inseminatie plaatsvindt.

Het vrouwtje gaat er daarna alleen vandoor om ergens – vaak in de buurt van bladluizen – de eitjes af te zetten.

luizen op een tak in een fruitboom

Eitjes

De eitjes die afgezet worden, hangen vaak aan de onderkant van een blad. Dichtbij de plek waar ze zich in een latere fase vol kunnen eten, bij luizen dus.

Op de foto kun je de oranje eitjes goed zien met daarom heen de groene luizen

Larve

De larven kruipen na enkele dagen uit het ei en gaan dan op zoek naar bladluizen. Op de foto hieronder zie je de eerste larven zich te goed doen aan de luizen.

Larven variëren in kleur en patroon, net als de volwassen lieveheersbeestjes. Naarmate de larven groter worden, vallen ook de stippen op hun achterlijf meer op. Een larve begint meteen te eten (lege eischalen, onbevruchte eieren en vooral bladluizen). De larve eet voor zijn ontwikkeling tot pop zo’n 200 á 600 bladluizen.

Pop

De larve eet totdat zijn huid als het ware barst. Onder de oude huid is een nieuwe huid die vochtig en zacht is. Daardoor verandert de larve in een pop. Voor het verpoppen hechten de larven zich met behulp van een schijnvoet vast. Daarom lijkt de pop vastgeplakt aan het blad, ze blijft daar onbeweeglijk liggen gedurende de hele verpoppingstijd.

Dit duurt tussen 7 en 10 dagen. De pop is ongeveer 3,5 mm groot. Poppen variëren eveneens van kleur: geel, oranje, grijs, bruin of zwart met al dan niet stippen op de achtergrondkleur.

In de kweeperenboom zaten op een paar plekken poppen

Ik had dagenlang de camera klaar staan om het ontpoppen te fotograferen. Iedere dag ging ik eerst bij de boom kijken of er al iets gebeurd was. Op een dag zag ik de pop heen en weer bewegen.

Toch was ik op het moment suprême net niet bij.

Favoriete plekken in onze tuin waren de kweeperenboom, de pruimenboom en de hibiscus en op de alliums eronder. Overal zag ik poppen hangen.

Net uit de pop heeft het lieveheersbeestje nog geen stippen.

Het is pas na enkele uren dat de dekschilden uitharden en dat de gele kleur plaats maakt voor het kleurenpatroon. Dit laatste ontstaat doordat het lieveheersbeestje bloed pompt in het dekschild en de vleugels.

Het lieveheersbeestje overwintert als volwassen insect. In de herfst zoeken ze daarvoor plekjes. Zo zag ik pas op ons balkon opeens meer dan 10 lieveheersbeestjes lopen. Ze kropen in de richel langs de balkonrand.

Deze leek zichzelf nog even te bekijken, voordat hij wegkroop:

En zo is het jaar weer rond, wachtend op het volgend voorjaar.

Van eitje naar lieveheersbeestje

Vanmorgen was ik getuige van een klein wonder van de natuur. Zoals altijd liep ik eerst een rondje door de tuin. Het was net half 9. Bij de kleine pruimenboom die we vorig jaar geplant hebben, was het een drukte van belang.Hij zat stijf onder de luis.

Heel veel hommels, allerlei soorten vliegen, lieveheersbeestjes, larven, eitjes en luizen zag ik in de boom…..

Plotseling zag ik iets wat oranje was, bewegen het ging van liggend naar omhoog.

Snel haalde ik mijn camera met macrolens erbij, die ik gelukkig bij mij had.

Het was alsof het zichzelf heen en weer schudde. Het ging een paar keer op en neer Ik zette mijn camera op statief bij de boom en keek steeds wat er gebeurde.

De fase tussen de foto hierboven en die hieronder heb ik net gemist….

De larve is veranderd in een prepop

Stadia van het lieveheersbeestje

Het paren vindt bij de meeste soorten plaats in het voorjaar. Zonnige voorjaarsdagen
zijn de uitgelezen moment om parende lieveheersbeestjes te zien.Het mannetje omklemt het vrouwtje met zijn voorpoten. Als het vrouwtje niet reageert, kan de paring beginnen.

Eitjes van lieveheersbeestjes zijn langwerpig, meestal ovaal en lichtgeel tot diep oranje
van kleur. De eitjes worden afgezet op bladeren, stengels of soms de schors van bomen.
Het lieveheersbeestje kiest de ei-afzetplaats zorgvuldig uit en let erop dat er meestal
voedsel (bijv. bladluizenkolonie) in de buurt aanwezig is.

De eerste dag na het uitkomen blijven de kleine larfjes nog op of rond hun eischaal
zitten. Meestal worden de eischalen ook opgegeten. Vervolgens gaat de kleine larve op
zoek naar voedsel. De meeste lieveheersbeestjes zijn bladluisjagers. De larven zoeken
hun prooien door te voelen, dus via fysiek contact. Het kleine larfje is niet groot genoeg
om onmiddellijk bladluizen te verorberen. Daarom bijt het zich vast op de rug van de
bladluis en zuigt het ‘bloed’ (lichaamsvloeistoffen) van de bladluizen. Naarmate de larve
groeit, is ze ook in staat om lichaamsdelen zoals poten te gaan eten.


Een larve vervelt drie keer voor de verpopping aanvangt.Die vervelling neemt ongeveer
een uurtje tijd in beslag.


De duur van de vier verschillende larvale stadia varieert naargelang het voedselaanbod.
Als er bladluizen ten overvloede aanwezig zijn, kan de larve zich snel ontwikkelen. Na
het uitkomen uit het ei moet de larve binnen de twee dagen voedsel vinden, zoniet
sterft ze. Ook de temperatuur speelt weer een rol bij de ontwikkeling van de larve

Wanneer de larve in de vierde fase voldoende heeft gegeten, stopt ze met foerageren
en blijft onbeweeglijk gedurende 24 uur. De achterlijfspunt wordt aan het blad of een
stengel bevestigd. Dit stadium noemt men de pre-pop. Dit is de fase die ik vanmorgen zag.


Het popstadium duurt gemiddeld een week. Binnen in de pop vormt zich de kever, compleet met dekschilden en vleugels. Net als de prepop kan de pop zich alleen nog bewegen door zich op te richten.

Na ongeveer een week, maar per soort verschillend en afhankelijk van de temperatuur, komt de nieuwe kever uit de pop. De dekschilden zijn nog bleek en de stippen zijn nog niet, of slechts vaag zichtbaar.

foto van twee jaar geleden

Ik hoop dat ik deze week na mijn operatie nog meer van dit soort macro foto’s kan maken.De foto’s hieronder zijn van eerdere jaren.

bron Natuurpunt

Iets roods

Gisteren viel mijn oog op iets roods.Het roods bleek een lieveheersbeestje in een verdord bramenblad.

Overwinterplek? Voorjaarskriebels? Gedesoriënteerd?Overmoedig? Verdwaald?

Jonguh, de winter is nog niet om, zoek een warmer plekje…….Ik heb je straks weer nodig om luizen te bestrijden!