Ieder jaar is het weer een dilemma, moet ik ze nog wat laten hangen, of kan ik ze al plukken, die appels en peren? De eerste vruchten vallen om deze tijd op de grond en aan de boom zie ik wespen en vlinders op rotte plekjes zitten. De vruchten die op de grond liggen te rotten, lokken veel vlinders zoals de atalanta’s.Jammer genoeg had ik gistermorgen vroeg niet mijn camera bij mij, want juist nu bleven de vlinders mooi zitten…………Dan maar wat foto’s nemen met mijn telefoon.Vandaag nam ik de camera wel mee, maar zag geen atalanta meer……
Nee jongen….
In de tuin van onze dochter en schoonzoon staat ook een kleine appelboom. De boom hangt bomvol appels en en onze schoonzoon vroeg mij vorige week of hij ze al kon gaan eten. Nee jongen, zei ik, nu nog niet. Maar hoe zat het ook alweer? Ooit zocht ik het al eens uit en schreef er toen al eens over. Inmiddels is het weer een beetje weggezakt bij mij en wellicht is het ook voor jullie, lezers, nog eens leuk om je kennis op te frissen.
Wanneer kun je dan gaan plukken?
- Als de eerste rijpe appels of peren vanzelf van de bomen beginnen te vallen. Dat zijn dan gave exemplaren waar niets aan mankeert
- Als je een rijpe vrucht aan de boom vastpakt, iets omhoog drukt en een klein slagje draait, laat hij vanzelf los met de steel er nog aan.
- Rijpe vruchten hebben al een mooie kleur, passend bij het ras.
- Als je een vrucht doorsnijdt, moet de kleur van de pitten lichtbruin tot bruin zijn.Wanneer dit is, verschilt per ras.
Plukrijp en eetrijp
Er is een duidelijk verschil tussen plukrijp en eetrijp. Appels zijn plukrijp wanneer de pitten rijp zijn, je ziet dat als je een vrucht doormidden snijdt en de pitten zijn bruin. Eetrijp zijn ze pas als ook het vruchtvlees op smaak is gekomen. Het spreekwoord ‘een appeltje voor de dorst’ geeft al aan dat dit fruit langer bewaard kan worden. Vers geplukt zijn appels vaak nog te hard en te zuur. Per ras verschilt het wanneer je ze dan na het plukken kan eten. Sommigen na een week al, andere rassen pas na een maand.
Wij hebben een paar rassen appels, alleen van de meesten weet ik niet zeker welk ras het is omdat we de bomen kregen of ze al in de tuin stonden. Ik denk echter Jonagold, Elstar en Golden Delicious te herkennen. Zeker weet ik dat we een Rode Boskoop hebben, een Comice peer en een Gieser Wildeman.
Appelras | Plukmaand | Eetbaar tot |
Elstar | September | December |
Golden Delicious | September/Oktober | November/Februari |
Jonagold | Oktober | Februari |
Goudrenet | Oktober | Maart |
Jonathan | September | Februari |
Deze boom vol appels werd in het voorjaar behoorlijk ingepakt door spinselmot. Daar is hij toch gewoon weer overheen gekomen. De boom en ook de andere kleine boom, die zo aangetast was, zit gewoon vol blad en hangt vol gave appels. Zo zie je maar dat de natuur het vanzelf weer oplost.
Valappels
Er zit een maximum aan het aantal vruchten dat een boom goed rijp kan krijgen. Midden in de zomer bepaalt de boom welke vruchten de beste kans maken om volwassen te worden.Daarnaast kun je zelf de vruchtjes dunnen. Laat van alle trosjes maximaal twee hangen.[ Dat doe ik, een voor reserve voor het geval die ene toch nog valt…] De vruchten die blijven hangen, worden daardoor groter, smaakvoller en de kans op een beurtjaar (een jaar na een uitzonderlijk rijke oogst, waarin de boom helemaal geen fruit draagt) neemt af. Je boom doe je dus eigenlijk een plezier door zelf te dunnen. Bij jonge fruitbomen is de juni-rui vaak heftiger dan bij oudere bomen. Bij ongunstige omstandigheden, zoals langdurige droogte, kan de rui zo hevig zijn, dat er maar een geringe oogst overblijft.
In augustus/ september laat de boom grote appels vallen. Soms hebben ze een plekje, soms zijn ze nog gaaf. Vorige week raapte ik een kilo of drie van de grond en maakte er appelmoes van.
Plukken of niet?
Ik voel nu aan de appels en peren of ze al loszitten of niet. De appels die meteen loslaten heb ik nu in de groentela van de koelkast gelegd. Ook een paar van de Comice peren liggen daar. Een jaar of twee terug spraken we een perenkweker op Goeree Overflakkee en die adviseerde ons de peren na de pluk in de koelkast te leggen voor minstens een paar dagen. Als je ze daarna op de fruitschaal legt, rijpen ze binnen een paar dagen af. Vorig jaar deed ik dat voor het eerst en we hadden wekenlang eet plezier van de vele peren die we toen plukten.
Dit jaar hebben we eigenlijk maar twee appel bomen waar veel appels in hangen en 1 perenboom met veel peren. De andere bomen heeft mijn man nogal flink gesnoeid afgelopen winter. Misschien daardoor of doordat we vorig jaar zoveel vruchten hadden, is het dit jaar veel minder in die bomen.
De bomen die wel vol hangen, heb ik ingepakt met een net. Op ons complex zijn er veel parkieten en die lusten dat fruit ook wel. Helaas eten ze niet 1 appel of peer,maar nemen uit alles een hapje…..Op zich kun je die nog wel gebruiken als je snel bent om bv appelmoes van te maken, maar ik prefereer toch gave exemplaren.
Zonnebrand
Als het erg warm en windstil is, kan de appel zich niet meer koelen, Dan wordt hij zo warm en verbrandt hij, net als bij een mens.Je ziet dan bruine plekken op de schil komen. Telers plukken vroeg in de ochtend en beregenen in de middag om het fruit te koelen, las ik in een item van omroep Gelderland. Het fruit rijpt sneller door de zon en maakt veel suikers aan. Maar voor een mooie kleur is het verschil tussen de temperatuur overdag en ’s nachts belangrijk. Met warme nachten kleurt het fruit minder goed.Maar ach, wat maakt mij dat uit…..als de smaak maar goed is.
Tot slot: aan mijn schoonzoon:
Jullie appels zijn Golden Delicious, ze laten nog niet los, heb ik gisteren gevoeld. Dit soort is vanaf eind september te plukken. Je kunt met een gerust hart eerst op vakantie gaan!