If you want something you”ve never had, you must be willing to do something you’ve never done *[ Thomas Jefferson]

Vandaag het laatste deel van de stadswandeling in Schoonhoven, alweer een week geleden.Twee jaar geleden zou ik niet bedacht hebben dat ik dit soort wandelingen in mijn eentje zou gaan doen. Ik moet bekennen dat ik het heerlijk vind zo rond te lopen in zo’n stad met alleen mijn camera als gezelschap. Wat ik ook nooit had kunnen bevroeden is dat als je alleen rondloopt, je juist contact maakt met mensen.Vragen over wat ik aan het doen bent, wat ik zie, waar ik dan vandaan kom, hoor ik regelmatig.Leuke korte gesprekjes ontstaan hierdoor.Alleen maar positief dus.

In het vorige blog eindigde ik bij het kanon wat bovenop de wal staat. Daar vandaan heb je een mooi uitzicht over de rivier de Lek. De veerpont vanaf Schoonhoven tussen de Krimpenerwaard en de Alblasserwaard legt hier aan.Dat “veer” wordt al in 1429 vermeld.

Boven: restant van de nevengeul van de Lek

Lopend langs de oude kademuur viel mijn oog op een klein gebouwtje in de stijl van de Amsterdamse school dat de naam Mannenplashuis draagt. Ik ging ervan uit dat het een openbaar toilet was maar terwijl ik dit blog schrijf zie ik pas dat dit voormalig openbaar toilet tegenwoordig het kleinste museum van Nederland is. Jammer dat ik niet goed heb opgelet, wat er te zien is weet ik dus niet.

Veerpoort

De Veerpoort dateert uit 1610 en is de enig over gebleven stadspoort.

De poort dankt zijn naam aan de veerpont tussen Schoonhoven en Gelkenes.De poort was bedoeld om de vijand buiten de houden maar diende ook als waterkering. Nog steeds worden de deuren gesloten bij hoog water.

De route leidde mij onder de poort door. In de poort zitten twee gedenktekens ter herinnering aan de watersnoodrampen van 1716 en 1953.

Toen ik de poort door gelopen was viel mijn oog rechts op een oud uitziende verdeelkast of iets dergelijks. Wat het nou is, geen idee. Ik kan het niet vinden op internet.Het ziet er interessant uit….

De route ging verder naar de linkerkant, de Wal op.Vanaf hier kun je goed de contouren zien van een rondeel. Dit rondeel [ Lage, ronde toren die voor driekwart buiten de muur uitstak] werd in 1582 gebouwd ter vervanging van een verdedigingstoren. Zowel vanuit de toren als het rondeel kon men de havenmond beschermen tegen indringers.

Ik liep verder de brug over en kwam uit bij de Voorhaven. Aan beide kanten waren veel historische panden

Oudste huizen

In dit stukje langs het water staan de oudste huizen van Schoonhoven.Het huis rechts is vermeld in een akte uit 1449. Het huis is in de loop der eeuwen twee maal voorzien van een nieuwe voorgevel

De bolvormige topgevel van het huis links komt niet veel voor en is dus bijzonder. Ik ging verder en liep langs deze gracht

Langs deze straat genaamd Haven staat een voormalige Synagoge. Ik schreef al in het vorige blog dat in Schoonhoven slechts twee joden de Tweede wereldoorlog overleefden. In 1947 werd de Joodse gemeenschap officieel opgeheven.In het gebouw is nu het atelier van een zilversmid  gevestigd.

Begin 20-e eeuw was 30% van de beroepsbevolking werkzaam in de zilverindustrie. In die periode zou de naam Zilverstad zijn ontstaan.Het Schoonhovens zilver is, evenals het Delfts Blauw, wereldwijd bekend.

Via de Fonteinsteeg liep ik verder om uiteindelijk bij het stadhuis uit te komen.

Dat stadhuis is van 1454. Vanwege de geparkeerde auto’s was het lastig een mooie foto te maken.Met de camera ging het al helemaal niet dus ik maakte veel foto’s op het laatste stukje van de wandeling met mijn telefoon.

Voor het stadhuis ligt de Stenenbrug met sluisdeuren uit 1718. Op de brug ligt een cirkel wat vermoedelijk een gerechtsplaats was. Volgens een officieel bewaard vonnis werd de tot heks verklaarde Marrigje Arien hier verbrand in 1591.Marrigje was een 70-jarige zwerfster die werd gearresteerd op verdenking van hekserij.

Gedempte grachten

Verderop in de route kwam ik langs dit pakhuis aan de Havenstraat.In vroeger tijden was hier een binnengracht als vaarverbinding tussen de Lek en de rivier de Vlist.In 1913 is de gracht gedempt. In de smalle straten vol geparkeerde auto’s was het lastig fotograferen, dus soms staat een huis of gebouw er niet helemaal op.

Een van de oudst nog bestaande pakhuizen is het Stadskorenpakhuis uit 1566. Boven de entree is het wapen van Schoonhoven aangebracht.

Weeshuis

Net als in Gorinchem zag ik hier een weeshuis. De foto hierboven is het oude weeshuis in Gorinchem, die onder het voormalig weeshuis in Schoonhoven. Ze lijken wel erg op elkaar. Tot plm 1940 hebben hier weeskinderen gewoond.

Langs de Grote Kerk ging ik de Kerkstraat in.

Naast de kerk staat een bevrijdingsmonument Libera Me[ bevrijd mij]

In mei 1940 werd de stad geconfronteerd met de Tweede Wereldoorlog door het oorlogsgeweld in Rotterdam. Schepen met duizenden evacués werden bij Schoonhoven voor anker gelegd. Na enkele dagen werd de situatie dusdanig erbarmelijk dat bakkers de opdracht kregen brood af te staan en melkveehouders om hun melk af te staan. Door de bevolking werden inzamelingsacties gedaan.

In de Koestraat waren weer wat bijzonderheden te zien zoals het tehuis voor militairen, de twee na oudste gevelsteen, een voormalige herberg en het oude mannen- en vrouwenhuis, maar daar heb ik geen goede foto van.

Ik nader het eind van de wandeling zo langzamerhand. Ik loop nog langs de verdedigingsgracht, waar een replica staat van de kanonnen die ooit bij de schietgaten hebben gestaan. Het kanon staat op de contouren van een muurtoren die er ooit heeft gestaan. Aan weerszijden van de muurtoren stond een stadsmuur. Links:

De muur rechts dient nu als tuinmuur. Ook wel leuk om in je tuin te hebben, weer eens wat anders dan een schutting of een ligusterhaag.

Tegenwoordig hecht men meer waarde aan de visuele geschiedenis van een stad of dorp en zal er niet snel meer iets gesloopt of weg gehaald worden. In Schoonhoven heeft men het stukje geschiedenis soms in de bestrating laten zien.

Ik eindig met een cappuccino in de Waag bovenop de Dam. Zodra een stad stadsrechten kreeg, kreeg het ook het recht om handelaren te verplichten om hun producten te laten wegen, zodat men waaggeld[ accijns] kon heffen.

Tijdens mijn koffie appte ik mister D dat ik klaar was met de wandeling. Hij was inmiddels thuis van zijn werk dus ik liep langs dit beeld terug naar mijn auto om naar hem toe te rijden.

Misschien is het niet voor iedere lezer even interessant geweest deze wandeling maar ik had het prima naar mijn zin.Ik zag dat er nog 3 wandelingen zijn in Schoonhoven dus ik ga er vast nog eens een doen.

De meeste informatie haalde ik uit de app Walkthecity

Afgelopen donderdag maakte ik een stadswandeling door Schoonhoven. Ik gebruikte de app Walkthecity, die via foto’s en pijlen heel duidelijk aangaf hoe ik moest lopen. Alleen in het begin raakte ik even de weg kwijt omdat ik het gebouw op de foto niet zag. Maar met Googlemaps kwam ik toch weer op de juiste weg.

De wandeling begon ik op het Doelenplein omdat mister D mij gezegd had dat ik daar makkelijk kon parkeren, maar je kon ook op 2 andere plekken starten.

Het eerste gebouw aan de route was het Arsenaal. In het gebouw vanuit 1627 is sinds 1978 het Zilvermuseum gehuisvest.In de 17 e eeuw herbergde Schoonhoven 9000 soldaten en 1900 paarden.In 1966 verliet de laatste soldaat de kazerne en in de oost-en noordvleugel bevinden zich sinds 1984 na restauratie appartementen.

Hierna liep in via de Oude Haven verder. In vroeger tijden leefde men in Schoonhoven van scheepvaart, visserij en veeteelt.

Sinds 1300 kreeg Schoonhoven toestemming om de stad te versterken met verdedigingswerken. Men begon aan de omwalling van de stad. In de stadsmuur werden 5 poorten aangebracht. In 1816 verloor Schoonhoven de status van vestingstad weer en werd begonnen met de sloop van de vestingswerken. Bij wet was geregeld dat delen van voormalige verdedigingswerken ingericht diende te worden als stadspark. Op een van de bolwerken werd in 1918 het Springerpark aangelegd, genaamd naar de landschapsarchitect die het ontwierp.

Na de aanleg bleven alleen de gracht en de vorm van 2 bolwerken over. In het park ligt een halve bol die dit symboliseert.

Iets verderop ligt in het water een muziektent, het is een podium maar ook een plek waar veel echtparen in spe hun jawoord gaven.De foto liet ik in het vorige blog zien in ZW.

Lourdes in Schoonhoven

Via het park liep de route verder naar de “Lourdesgrot”. Dit verscholen plekje ligt achter de Sint-Bartholomeuskerk en is een turfstenen kopie van de grot in Lourdes. Lang geleden was ik in Lourdes en het is wel raar dit in Schoonhoven tegen te komen. Hier was in elk geval rust en niet de gekte die ik destijds in Lourdes zag.

De Sint-Bartholomeuskerk stamt uit 1872. Vlakbij de kerk staat het Heilig Hartbeeld wat gewijd is aan het hart van Jezus

De volgende stop was weer een kerk.Ik geloof dat ik 4 of 5 kerken tegen kwam. Ik kreeg ze geen van allen goed op de foto. Van de Parochie van de H. Bartholomeus maakte ik alleen een foto van dit beeld. van Bartholomeus

Verderop ligt de Joodse begraafplaats met ongeveer 50 graven. De oudste is uit 1767. Vroeger was 25 % van alle kooplieden joods. In de tweede wereldoorlog zijn alle joden op twee na gedeporteerd en vermoord.

Hierna raakte ik het spoor van de wandeling even bijster en ging weer verder bij de aanlegplaats van de veerpont.

Schoonhoven was in de middeleeuwen volledig ommuurd en had ooit 19 wachttorens, 2 waterpoorten en 5 stadspoorten.Contouren van deze middeleeuwse verdedigingswerken zijn op een paar plaatsen aan de rand van de oude stad in het plaveisel opgenomen.

Ik eindig dit blog op de wal bij een replica van een kanon. Na bezettingen door resp de Watergeuzen en de Spanjaarden lukte het in 1577 de Hollandse Troepen weer om de stad in handen te krijgen. Hierna nam de welvaart in de stad in snel tempo toe.

Ik moet zo de deur uit voor werk, dus de rest laat ik jullie op een andere keer weer zien. Fijn weekend allemaal!

Vandaag maakte ik een stadswandeling in Schoonhoven. Ik had in de middag een afspraak om te gaan eten, thuis bij mijn date, die inmiddels meer is geworden dan alleen een date.Hier zal ik hem mister D noemen. Verder dan dat mister D en ik het erg leuk hebben samen en hij leuk en lief is, wil ik er niet meer over delen.

Voordat hij uit zijn werk thuis komt, heb ik nog tijd om Schoonhoven wat te verkennen. Ik ben er nooit geweest, maar hoorde al wel dat het een leuke plaats moet zijn. Ik downloadde een app op mijn telefoon, walkthecity en koos de wandeling Schoonhoven, Zilverstad uit.De focus van deze wandeling ligt op de gehele geschiedenis van Schoonhoven; van het ontstaan in de 12^e eeuw tot het opheffen van de status van vestingstad in 1816.

Geschiedenis

Langs het veenriviertje de Zevender, dat via het noordoosten van de stad uitmondde in de Lek, vond vanaf de 12^e eeuw de eerste bebouwing plaats. Omstreeks 1300 kreeg Schoonhoven toestemming om de stad te versterken, waarna begonnen werd met de aanleg van verdedigingswerken en de volledige omwalling van de stad.
Schoonhoven is tweemaal getroffen door grote, verwoestende stadsbranden; in 1375 en in 1518. De brand van 1382 legde nagenoeg de hele stad in de as. De brand van 1518 kwam zo’n 60% van de bebouwing duur te staan. Enkele stenen gebouwen, alsmede gebouwen bij de brandgrens, konden worden gerestaureerd of deels worden gereconstrueerd.

Door de strategische ligging aan de rivier de Lek en de verbinding met rivier de Vlist groeide de stad uit tot handelsstad. In de stad zie je dan ook veel voormalige pakhuizen en huizen van koopmannen langs havens en (gedempte) grachten staan. In de havens en grachten werden sluizen aangebracht, om zowel Schoonhoven als het achterland te beschermen tegen overstromingen.[ bron Walkthecity]

Afgelopen zondag had ik mijn camera ingesteld om zwart-wit foto’s te maken en dat was ik even vergeten. Dus de eerste foto’s zijn niet in kleur. Het stoort niet vind ik omdat het centrum van Schoonhoven veel historie laat zien en daar past zwart-wit wel bij..De kleurenfoto’s nam ik later en met mijn telefoon.

Ik parkeerde op het Doelenplein, waar het startpunt van de wandelroute was. Ik moet zeggen dat deze app heel duidelijk te volgen was. Ik liep bijna 4 km.Het was lekker weer en ik genoot van de wandeling door deze onbekende stad.

Schoonhoven, Zilverstad

Ik kwam langs het Zilvermuseum maar daar ga ik wel een keer heen als het regent.

Het Zilvermuseum is gevestigd in de voormalige Havenkazerne.

Schoonhoven is als Zilverstad al bijna zeven eeuwen oud. Toen de kasteelheren van Schoonhoven in de 14de eeuw opdracht gaven aan de locale zilversmeden tot het vervaardigen van zilveren en gouden objecten, konden zij niet bevroedden, dat hiermee de grondslag werd gelegd voor de huidige nationale Zilverstad. Sinds “Janne den Goutsmit” zich in 1366 in Schoonhoven vestigde, zijn zo’n duizend edelsmeden hier werkzaam geweest.

Tijdens de bloeiperiode van Schoonhoven groeide het aantal opdrachten en vestigden zich steeds meer zilversmeden. Toen de adellijke elite vertrok en de kloosters werden gesloten, bleven de zilversmeden hier hun ambacht uitoefenen. Meer en meer werden kleinere gebruiksvoorwerpen in grotere hoeveelheden vervaardigd die in de verre omstreken door handelslieden werden verkocht.
Door de eeuwen heen hebben de goud- en zilversmeden hun stempel op Schoonhoven gedrukt. Veel uit deze periode is nog behouden gebleven zoals het karakteristieke Stadhuis, de Grote of Bartholomeuskerk , de Waag, het Arsenaal, het Stadskorenpakhuis en vele particuliere herbergen, zilverwerkplaatsen en woonhuizen.

de Grote of Bartholomeuskerk:

Ook nu nog telt het Gilde van goud- en zilversmeden in Schoonhoven bijna vijftig leden die je overal in de stad aantreft. Met ruim 30 open ateliers, galeries en juweliers kan Schoonhoven zich met trots de Zilverstad van Nederland noemen.[ bron Goudenzilversmidgilde]

Door de stad heen zie je in de straten tegels met een zilverkleurig meesterteken. Het meesterteken is het teken waarmee elke zelfstandige zilversmid zijn werk signeerde.

Overal in de stad herinneren namen van bv cafés, restaurants en brasserieën aan deze ambacht.

In het vervolg op dit blog zal ik meer van de wandeling laten zien.