Onderweg naar Doesburg

Sinds onze scheiding is mijn ex man zich meer gaan verdiepen in kunst. Geen volkstuin meer, geen zeurende vrouw, dat geeft ruimte voor andere dingen. Zo kwam hij een soort glas tegen, waar hij nogal van gecharmeerd was. Het was zwart en draagt de naam Lalique. Hij begon daar informatie over te zoeken. Het is voor een gewoon mens niet te betalen, maar wel mooi. Wij doen nog samen mee aan de vriendenloterij en ik zag in een mail met nieuw aanbod van mijn VIP kaart opeens het Lalique museum in Doesburg staan. Afijn van het een kwam het ander, we spraken af er samen heen te gaan.

We gingen al heel vroeg van huis, reden via een klein omweggetje over de Posbank. Het natuur gebied in het Nationaal Park Veluwezoom wordt in de volksmond zo genoemd maar heet eigenlijk het Herikhuizerveld.

De Posbank is een stenen bank die in 1918 aan de rand van Herikhuizerveld is geplaatst op een hoog punt met zeer fraai uitzicht. De in de bank genoemde data ‘1893 – 7 mei 1918’ herinneren aan het zilveren jubileum van de 2e voorzitter van de ANWB en hoofdconsul de heer G.A. Pos. ‘Hij effende banen voor het vreedzaam verkeer tusschen de volken. Duizenden bracht hij in en tot de natuur. Den Nederlanders deed hij Neerlands schoonheid kennen, waarderen en liefhebben’, zo luidt de verdere inscriptie op de bank. In de volksmond heeft het aangrenzende natuurgebied geleidelijk ook de naam Posbank gekregen.

Heide

Het gebied staat ook bekend om de prachtige hellingen met bloeiende heide. Helaas was ik daar te laat voor, de heide was al uitgebloeid. Hier en daar stond nog een polletje te bloeien, maar geen paarse hellingen meer.Alhoewel het geen groot gebied is,5.000 hectare, genoten we er van en stopten meerdere keren om foto’s te maken. Het gebied deed ons denken aan verschillende gebieden in Frankrijk waar we in de loop der jaren zijn geweest. Heuvelachtig, bosrijk, zandverstuivingen,heide.

Kenmerkend voor Veluwezoom is het reliëf: nergens anders op de Veluwe vind je zoveel heuvels en heb je zo’n mooi uitzicht. Op de Posbank bijvoorbeeld kun je bij mooi weer tot in Duitsland kijken.

Alhoewel wij er best al vroeg waren, was het toch al druk met auto’s, fietsers, motoren en wandelaars. Ik las dat het gebied in de maanden juli en augustus gesloten is voor gemotoriseerd verkeer. Het moet dan helemaal genieten zijn van de stilte, die we nu ook wel vonden maar die dan af en toe verstoord werd door langsrijdend verkeer. Gelukkig voor ons dat we er met de auto in mochten, want alhoewel het met de knie van mijn ex man goed gaat, kan hij niet heel ver lopen.

Net als altijd als we op vakantie waren, had ik een thermoskan koffie mee en broodjes en wat is lekkerder dan dat op te eten en te drinken in alle stilte, te genieten van het natuurschoon en te weten dat het tussen ons ook wel goed zit ook al zijn we uit elkaar.

Volgend blog zal ik over het Laliquemuseum schrijven.

Kano Rijwielfabriek

Afgelopen weekend was ik samen met mijn ex man naar de andere kant van Nederland om een examen af te nemen voor het bedrijf van onze zoon. Ondanks de scheiding werken we nog steeds prima samen. We bezochten ook een museum, waarover ik later nog een blog zal schrijven.Dat vraagt nog even tijd met uitzoeken enz.

In de tuin achter het oude pand van het museum was een terras en dronken we koffie en aten een Hansje, een soort hazelnootschuimgebakje.

Er stond een enorme kastanjeboom en we zagen wat letters op de muur van het gebouw erachter. Een paar jaar geleden zijn we begonnen een foto-archiefmapje te maken met foto’s van oude muurschilderingen op gebouwen die we tegen kwamen. Alhoewel dit geen muurschildering was, maar een naam met geglazuurde stenen, past hij er wel bij. Toen we achter de boom gingen kijken, bleek er Kano-Rijwielfabriek te staan.

Het intrigeert altijd als je zoiets ziet, hoelang zou dat al op het gebouw staan, bestaat die fabriek nog steeds, maar op een andere plek? Mijn ex man zocht het thuis op en stuurde mij een link door met een leuk stukje geschiedenis uit Doesburg, de plaats waar wij waren.

 Het artikel is van Andries Kuipers en dateert uit 2001. Hij had een gesprek met een toen een 81-jarige man (geb. 1918), Wim ten Holt. Deze was zelf ooit eigenaar van deze fietsenhandel, evenals zijn vader. Uit zijn mond heeft hij veel informatie over de rijwielfabriek opgetekend. Helaas was de fietsenfabricage al gestaakt toen Ten Holt in dienst kwam, zodat veel details niet ingevuld kunnen worden.

Kano

De vader van Ten Holt, C.A. Ten Holt, was een medewerker van het eerste uur. Eerst als knecht, later als voorman en vervolgens als bedrijfsleider. In de rijwielfabriek werden dames- en herenfietsen, tandems en transportfietsen gebouwd. Met het zoeken naar een afbeelding kwam ik weer een andere website tegen over oude transportfietsen. Grappig dat je door een kop koffie opeens bij oude bakfietsen terecht komt.

foto Kano bakfiets

Framebuizen zagen
Naast het eigen merk Kano verkocht het bedrijf ook Naumann fietsen uit Duitsland. Deze werden met tramwagens vol naar Doesburg geïmporteerd. Ook lampsets van het Duitse merk Riemann was een importprodukt. Verder werden ook de huishoudnaaimachines van Naumann verkocht en had men een handel in batterijen van het merk Pandora. Hoeveel Kano fietsen er in totaal zijn geproduceerd, is onbekend. Ook zijn geen framenummers geregistreerd. Uit andere feiten valt af te leiden dat de productie toch redelijk hoog lag. Zo rond 1925-1930 werkten er ongeveer 20 mensen bij Kano. Twee daarvan waren vertegenwoordiger, twee anderen kantoorbedienden en de overigen werkten in de rijwielwerkplaats en winkel. Drie medewerkers deden weinig anders dan het zagen van framebuizen. Deze werden gefabriceerd door Robur in Helmond. Cranksets werden ruw aangeleverd en bij Kano verder bewerkt. Sturen werden in eigen beheer gemaakt en bij een plaatselijk bedrijf vernikkeld. In de werkplaats stonden drie moffelovens, om het gelakte frame te moffelen (de lak te verharden). Kano lakte en moffelde ook voor derden.

Fabricage stokt


Toen de zaak 35 jaar bestond, in 1939, besloot Petrus Bier de rijwielfabriek te verkopen. Hij plaatste daarvoor een advertentie in dagblad De Telegraaf. Er kwamen echter geen kopers op af. Om zijn broodwinning niet in gevaar te laten komen, besloot vader Ten Holt daarom zelf de zaak over te nemen. De familie Bier verdwijnt daarop letterlijk en figuurlijk van het toneel. Ten Holt meent dat ze van Joodse afkomst waren. Vader Ten Holt loodste het bedrijf door de oorlog. De rijwielfabricage lag op dat moment eigenlijk stil. Voor zover bekend zijn na 1939 geen nieuwe Kano fietsen meer gebouwd. Het bedrijf draait op reparaties en de rijwielhandel. “In de oorlogsjaren probeerden ze met alle mogelijke middelen de fietsen rijdend te houden. Zo werden van oude autobanden ‘cushions’ gesneden, massieve banden,” weet Ten Holt nog.

Wim ten Holt komt zelf in 1947 in de zaak. Nog geen tien jaar later, in 1954, overlijdt zijn vader en neemt de zoon de zaak over. Hij verkrijgt het agentschap van fietsenmerken als Gazelle en Batavus. In 1968 besluit Wim Ten Holt wegens gebrek aan opvolging en ziekte de zaak te verkopen. Aan de Gasthuisstraat huist nog steeds een fietsenhandel. Deze heeft de vroegere Kano werkplaats in gebruik als rijwielopslag. De eigenlijke winkel is gevestigd in het voormalige postkantoor daarnaast. Een antiquair heeft de vroegere Kano-winkel in gebruik.

Daarmee eindigt het verhaal over het Kano-rijwielmerk.

origineel Kano balhoofdplaatje

Toen we terug naar de auto liepen zagen we nog een antieke reclame op de gevel van, nu een horecazaak:

Historisch centrum

Ik was nooit eerder in Doesburg, maar dat bleek een leuke binnenstad te hebben. Helaas was het ruim 34 graden en echt veel te warm om uitgebreid rond te gaan lopen. Het was zelfs te heet voor mijn telefoon om foto’s te maken. Ik kreeg een melding te zien dat ik moest wachten met fotograferen tot het afgekoeld zou zijn. Dat heb ik nog nooit eerder gezien op mijn telefoon!

Een kleine impressie

Verlichte molens Kinderdijk

Van 1 tot en met 9 september (m.u.v. zondag 3 september) staan de molens van Kinderdijk in de spotlights tijdens de betoverende Verlichtingsweek. Lekker wegdromen in een Hollands sprookjeslandschap, turend naar de glinsterende weerspiegeling van de verlichte molens op het water.

Afgelopen weel kreeg ik een uitnodiging om deel te nemen aan een workshop om de verlichte molens te fotograferen. De kosten 95,- euro gaan me even te ver na al de recente kosten van de verhuizing. Het fotograferen van de verlichte molens klonk wel aanlokkelijk, dus gisteren dacht ik ik rijd er even heen en kijk of het wat is. Kinderdijk is van hier net een kwartier rijden en ligt aan de andere kant van de rivier.

Ik was er veel te vroeg, zo tegen 17 uur. Parkeerde op vrij parkeren en moest een halve kilometer lopen voordat ik bij de entree was maar dichterbij parkeren kost 9,50. Veel te veel geld en mijn benen kunnen wel een stukje lopen, dus gratis parkeren maar…

Het was heerlijk weer, ik had broodjes en drinken mee in mijn rugzak, camera en twee lenzen en statief.Voor vertrek snel nog even gekeken hoe ik ook weer in het donker moet fotograferen, maar druif die ik ben, is dat al weer in mijn grijze massa opgegaan als het zover is. Ik probeerde dus meerdere instellingen, M stand, auto, S stand, maar ik kon echt niet meer vinden hoe ik de sluitertijd moest aanpassen. Ik weet het, er zijn mooiere foto’s te vinden maar geheel ontevreden ben ik niet. Ook met de telefoon maakte ik als backup foto’s.

Van middag naar schemering

Alhoewel ik er vroeg was, waren er velen al voor mij en hadden zich op de meest fotogenieke plekjes geposteerd.Ik liep eerst een stuk over een natuurpad, fotografeerde links en rechts molens en bloemen en kwam uiteindelijk op een bruggetje waar ik mij settelde met zicht op deze rij molens aan de ene kant

en aan de andere kant de vaart met meer molens

Er was genoeg te zien, bootjes vaarden langs, veel mensen op de fiets, mensen op een sup, andere fotografen.En als je zo een poosje met elkaar staat kom je wel tot een praatje. Een verstandelijk beperkt meisje nam haar kans waar en vroeg aan een man steeds hoe zij haar camera moest bedienen. Het was een aardige man, hij hielp haar steeds en ik luisterde stiekem mee☺

Het werd steeds drukker en de schemering zette in.

De lichten aan

Langzaam werd de lucht roder en uiteindelijk verdween de zon achter de horizon. Vol spanning wachtten we allemaal af. Om half 9 gingen de lichten aan,maar nu moest het nog donker worden.

Aan de andere kant was het dit het uitzicht:

Al met al bleef ik tot het echt donker was, maar lukten de foto’s steeds minder hoe donkerder het werd.

Toch vond ik het de moeite waard, mede doordat het zulk lekker weer was. Om half 11 stapte ik thuis weer binnen en keek snel welke foto’s gelukt waren.