Het museum van Jopie

Afgelopen zaterdag arriveerden we om 15 uur in Workum, Friesland. Voordat we vertrokken had ik gezocht wat er te doen was in dat dorpje. Workum is bekend als Elfstedendorp. Na Hindeloopen doen [ als er ooit nog eens ijs komt wat dik genoeg is] de schaatsers van de Elfstedentocht, Workum aan.

Het dorp is ook bekend door de schilder Jopie Huisman. Een museum met zijn werken is gevestigd in Workum, zijn geboorteplaats. Ik herinner mij Jopie Huisman van een interview, echt heel lang geleden, met Ivo Niehe. Ik weet dat ik de werken die in die tv show te zien waren, erg leuk vond en de man een beetje apart.

We waren in Workum dus we wilden dat museum wel zien. Het was toevallig de eerste dag dat het open was na de sluiting door Corona en een renovatie. Een klein museum met alleen werken van Jopie Huisman. We hadden net tijd genoeg om voor sluitingstijd nog te gaan.

Vanaf zijn jeugd tekende Huisman wat hij om zich heen zag en wat hem raakte. Een tijdje werkte hij als schilder van pateel, hierna werd hij voddenboer en oud ijzerboer.

Huisman bewaarde schoenen, gewichten, vodden, poppen, kortom alles wat hem op één of andere manier aansprak. Hij schilderde dat minutieus na, soms bijna als een fijnschilder.Veel van de spullen die hij schilderde zijn ook in het museum te vinden.

Toen zijn handel in dergelijke spullen goed begon te lopen, was er geen financiële noodzaak meer tot verkoop van zijn schilderijen.Voor 1974 verkocht hij zijn werk wel, of ruilde het voor een pak paling. Van dit werk is een deel in de handel gekomen. Later verkocht hij geen schilderijen meer, maar gaf ze weg aan vrienden en aan mensen die het volgens hem verdienden.

Onderbroek van Meuke Albertje

Het verhaal van de broek van Meuke Albertje vertelde Jopie vaak smakelijk op tv. Dit is ook wat mij bij is gebleven. De onderbroek is 133 keer versteld, eerst met de juiste kleur, later met de eerste de beste stopwol. Volgens Jopie omdat ze na het overlijden van haar man dacht: Nu ziet niemand mij toch meer in die broek!

De originele onderbroek

Sinds 1986 zijn de schilderijen te zien in het Jopie Huisman Museum. Vanaf de jaren negentig werd, mede door Huismans hartproblemen, het minutieuze werken te inspannend en ging hij over op ingekleurde pentekeningen en aquarel. Huisman schilderde zijn laatste doek in maart 2000.Hij overleed in oktober 2000 op 77 jarige leeftijd.

Broek van de koemelker

Over het schilderij Broek van een koemelker uit de periode rond de scheiding van zijn vrouw zegt Jopie Huisman: In 1973 raakte ik plotseling in grote privé-problemen. Ik was helemaal op mezelf teruggeworpen. Toen vond ik tussen de rommel een oude broek. Een afgetobde, tachtig keer verstelde, smerige melkersbroek. Ik zag mezelf daarin: een heel grote verlatenheid. Ik heb hem meegenomen en geschilderd. Ook omdat andere mensen herkenden wat ik geschilderd had, is het mijn redding geweest. Eigenlijk is het een zelfportret

Mededogen

Hij had ook wat mensen die buiten de normale samenleving vielen en schilderde die ook vaak. Mensen die in de ogen van de maatschappij niets waard zijn, maar bij wie hij zich thuis voelde. Het levert hem later de bijnaam schilder van het mededogen op.

Het ene oog lacht, het andere huilt….

Minutieus

Duizend takjes grillig in elkaar vergroeid. Hij schilderde ze allemaal heel precies.

Jopie Huisman was natuurlijk geen Rembrandt of van Gogh, maar een autodidactisch schilder die veel herkenbare kunst maakte. Het was leuk eindelijk weer eens in een museum te zijn, na twee jaar Corona. Geen mondkapje meer, eindelijk lucht!

PS Vanwege de lichtval moest ik veel foto’s vanaf de zijkant maken.

Regen en wind, vervolg

Nadat we Ouwerkerk verlaten hadden afgelopen zondag reden we door de polders naar Zierikzee. Het was erg nat op alle landerijen.

Toen we het stadje naderden viel de hoge witte silo meteen op. We reden daar als eerste heen. Opvallend was het waterpeil wat op het gebouw geschilderd was. Dat was er voorheen nooit.

Het is een kunstwerk wat in sept 2021 erop aangebracht is. Een waterpeilschaal van 40 meter hoog om mensen te attenderen op de gevolgen van klimaatverandering.Het idee achter het werk is dat als al het ijs op de wereld smelt, de hele graansilo onder water zou komen te staan. “Het moet mensen bij de klimaat-les houden.” aldus kunstenaar Dieuwke Parlevliet. Het ontwerp van het kunstwerk is gemaakt in samenwerking met leerlingen van een lokale basisschool.

Het was inmiddels steeds harder gaan regenen, van fotograferen kwam in Zierikzee jammer genoeg niets. Het is een prachtig stadje met veel oude huisjes, langs de oude haven staan veel monumentale herenhuizen en de stadspoorten.

Even snel de auto uit, maar het was geen doen, dat ik nat wordt is niet zo erg, maar mijn camera kan dat niet hebben. Een andere keer maar eens terug naar dit stadje

De Noordhavenpoort, gebouwd in de 14-e eeuw en later in de 16-e eeuw uitgebreid tot wat het nu is.

Een gehaast gemaakte foto omdat het zo hard regende……..

Draaide je om bij die poort, was dit het uitzicht……

We reden verder door het uitgestorven centrum. In de zomer zijn de terrassen vol en de winkels open en loopt het vol met toeristen. Gezellig altijd, maar nu liepen er alleen mensen met een hond die even snel een plas mocht doen[ denk ik☺]

Oude en nieuwe kunst

Op een groot patriciërshuis is dit ornament te zien. Kunstig gemaakt…..

Of wat te denken van deze ……..

We reden het centrum dus weer uit om een andere keer maar terug te gaan. Onderweg zagen we deze mural nog bij een winkelpand…

Een fietstunneltje was ook vrolijk beschilderd.Altijd jammer dat een of andere kliederaar er dan weer over heen moet schrijven…….

Dit kunstwerk kwamen we tegen bij de Dikke Toren, toen we het centrum uit reden.Het heet Pluis, gemaakt door kunstenaar Gerami.

Het kunstwerk verbeeldt de hulpvraag van de zee: ‘Pak mijn handen en red me’. De kleur wordt gevormd door de vispluis die aanspoelt op de stranden en dijken langs de Noordzeekust. Kunststof draadjes die aan visnetten worden vastgemaakt om netten te beschermen tegen scherpe stenen bij het slepen over de bodem. Deze draadjes breken gemakkelijk af. Jaarlijks belandt daardoor meer dan 65.000 kilo alleen al bij Nederland en België in zee. Met een sculptuur van die aangespoelde draadjes vraagt Stichting Centree aandacht voor deze problematiek.

Bij het project waren ook wetenschappers, de visserij en het onderwijs nauw betrokken. Leerlingen van de de Pontes Pieter Zeeman in Zierikzee en het Goese Lyceum hebben hiervoor kunst- en onderzoeksopdrachten uitgevoerd. Daarnaast heeft een groep studenten van de Hogeschool Zeeland onderzoek gedaan naar alternatieven voor vispluis.

Hierna reden we naar de Brouwersdam en de vuurtoren van Ouddorp, maar daarover de volgende keer weer………

Regen en wind,maar toch…….

Afgelopen nacht sliepen we slecht door de gierende wind en regen die op ons slaapkamerraam sloeg. We waren toch weer bij tijds op en besloten ondanks de regen en wind er toch op uit te gaan. Gisteren was eigenlijk beter weer maar toen hadden we andere dingen. Dus gepakt en gezakt met extra warme kleding en eten en drinken reden we weer richting zee.

Ook als je de auto niet uit kunt, blijft water toch altijd mooi.

Via De Grevelingen reden we door Bruinisse en het krekengebied bij Ouwerkerk naar Zierikzee

Ondanks de regen brachten de vissersboten wat kleur aan het grijze geheel.

Langs de zeedijk reden we naar Ouwerkerk. De witte koppen van de golven op de Oosterschelde kun je duidelijk zien op het water. Ik moet zeggen dat ik niet uitgestapt ben, maar met raampje open snel een foto maken en dan weer dicht. Het regende echt heel hard….Gek genoeg zie je dat dan weer niet!

Viane

Ten zuidoosten van Ouwerkerk ontstond het buurtschap Viane. Tot 1840 nog als Vianen geschreven. Het lag aan de Oosterschelde aan de weg rond Viane. In dat jaar telde de buurtschap 11 huizen en bestond het inwonertal uit 80 mensen.

In de Middeleeuwen moet het haventje Viane al zijn ontstaan. Tot in de 19de eeuw was het een belangrijke aanlegplaats voor beurtschippers die vanuit Colijnsplaat, Kats en Stavenisse naar Schouwen voeren. Ook was het de aanlegplaats voor veerdiensten. Een onderhield de verbinding tussen Sint Maartensdijk en Scherpenisse. De andere voer op Stavenisse en vervolgens naar Dordrecht en Rotterdam.

De boeren brachten, lange tijd nog met paard en wagen, hun bieten naar de haven waar ze werden gewogen. Vandaar werden ze per schip voor verwerking afgevoerd naar o.a. Dinteloord.

Gemaal

Iets ten oosten van Ouwerkerk ligt aan de Beijerseweg het oude stoomgemaal Viane, ook wel het Vianegemaal genoemd. Dit gemaal werd in 1878 in de neoclassicistische rondboog stijl gebouwd.

Het werd gebouwd in opdracht van het vroegere waterschap Oosterland en Sirjansland.  Het Vianegemaal had de opdracht de afwatering te verzorgen voor de polders Oosterland en Sirjansland richting Oosterschelde. Het gemaal had een spuibekken dat nog steeds zichtbaar is. In 1957 werd het gemaal buiten gebruik gesteld. Jarenlang verwaarloosde het gebouw hoewel het door de provincie als cultuurhistorisch waardevol object was aangewezen. Het gebouw in het midden van de foto is het gemaal en is inmiddels tot een prachtig woonhuis verbouwd. We reden er langs maar door de hekken om het perceel kon ik er geen goede foto’s van maken.

Onderaan de dijk zagen we deze kleumende schapen, met de kont naar de wind gekeerd helemaal in het hoekje beschutting zoekend achter het riet.

In het krekengebied staat ook het watersnoodmuseum.

De ramp

Het is de nacht van zaterdag 31 januari op zondag 1 februari 1953. Twee dagen na volle maan. Het KNMI spreekt in haar voorspellingen van een noord-noordwesterstorm met een windkracht 11 tot 12 en ‘gevaarlijk hoog water’. De vloed van 05.00 uur is bovendien een springvloed (giertij). Toch denken veel mensen dat het wel mee zal vallen. Ten onrechte.
De eb – om 22.30 uur moet het volgens de watertabellen laag water zijn – blijft uit. Het water zakt niet, maar blijft staan. De harde noord-noordwesterstorm stuwt het water van de Noordzee op in de richting van het Engelse kanaal. Al voordat het vloed is gaat het op veel plaatsen mis. Om 02.00 uur komt het water voor het eerst over de dijken en vloedplank
en.

De dijken breken
Vanaf 03.00 uur beginnen de dijken te breken. Bij Kruiningen, Kortgene en Oude Tonge bezwijken ze het eerste. Bij Stavenisse slaat het water in één keer een gat van 1800 meter. Maar ook in Noord-Brabant, bij Willemstad, Heijningen en Fijnaart blijken de dijken niet bestand tegen het natuurgeweld. Net zomin als in de Zuid-Hollandse Hoeksche Waard, bij ‘s Gravendeel, Strijen en Numansdorp.
De Schielandse Hoge Zeedijk, de dijk tussen Schiedam en Gouda langs de Holland
sche IJssel, houdt het, maar de Groenendijk breekt door. Het zeewater baant zich een weg richting de lager gelegen gebieden van Zuid-Holland. De burgemeester van Nieuwerkerk aan de IJssel beveelt de schipper van De Twee Gebroeders zijn schip in het gat in de dijk te varen. Het plan slaagt. Het schip zet zich vast in het dijkgat.

Watervlakte
Als het zondag 1 februari 1953 ’s morgens licht is, wordt de volle omvang van de ramp zichtbaar. ,,Ik keek uit over een waanzinnig grote watervlakte”, zegt een ooggetuige. Hier en daar zijn nog daken, een boomkruin of een afgebrokkelde dijk te zien. Verder is er alleen maar water.
Aanvankelijk daalt het water, het wordt immers weer eb. Mensen gebruiken dat moment om naar een hoger gelegen plek te vluchten. Individuele reddingsacties komen op gang. Particulieren gaan met bootjes langs de huizen om mensen op te pikken en op veiliger plaatsen af te zetten.
Grootscheepse, van buiten het getroffen gebied opgezette reddingsacties zijn nog niet aan de orde. Simpelweg omdat men in de rest van Nederland nog niet precies weet wat er in zuidwest Nederland gebeurd is. Dat Schouwen-Duiveland, Goeree-Overflakkee en Tholen vrijwel helemaal onder water staan is nog onbekend.
bron: watersnoodmuseum

De herdenking van de watersnoodramp is 5 dagen geleden geweest bij dit monument.Ook deze afgelopen week sloten tijdens de storm verschillende keringen. Maar dat betekent niet dat wij daardoor rustig achterover kunnen leunen. Steeds meer jongere generaties zijn zich er van bewust dat verandering van het klimaat, de zeespiegelstijging, vraagt om constante alertheid, waakzaamheid en actie.

Tussen de kreken vielen deze bomen op door de oranje kleur

Volgend blog het vervolg van deze regen en wind dag..