Bijenvoer, de naam zegt het al. Favoriet bij honingbijen, hommels en andere bestuivers. Dit lila bloempje bloeit ook nog eens heel snel en makkelijk. De Latijnse naam is Phacelia tanacetifolia en in de volksmond wordt de plant ook wel bijenvoer, bijenbrood, bijenvriend of facelia genoemd. De plant hoort tot de familie Boraginaceae, oftewel de ruwbladigenfamilie. Tot die familie horen bv ook het komkommerkruid, het longkruid en de vergeet-me-nietjes.

Gebruik

Phacelia wordt gebruikt met allerlei redenen:

• als groenbemester
• om onkruid te weren op braakliggende grond
• om bijen en andere bestuivers te lokken

Phacelia wordt door boeren vaak gezaaid op een stuk grond nadat het eerste gewas is geoogst. Door hier Phacelia te zaaien wordt de grond bedekt en krijgt onkruid geen of weinig kans. Na de bloei kan het door de grond gewerkt worden.Vorig jaar hebben wij dit ook gedaan na de oogst van alle bietjes.

Groenbemester

Een groenbemester houdt de bodem bedekt, wat verstuiven of dichtslaan van de grond kan voorkomen. Op kale gronden spoelen veel voedingstoffen uit omdat er geen gewas is dat ze vasthoudt. Een groenbemester neemt deze voedingstoffen op waardoor ze behouden blijven. Een vlinderbloemige als groenbemester voorziet de grond bovendien van extra stikstof. Op de wortels van de vlinderbloemigen leven namelijk bacteriën die de stikstof uit de lucht kunnen binden. De bodem en de plant profiteren hiervan. Omdat het geen familie is van veelvoorkomende gewassen zoals gras, graan of kool zal het volgende gewas geen last hebben van emelten of andere schadelijke insecten.Aan het eind van het seizoen worden de planten door de grond gewerkt.Door het onderwerken van de plantenmassa wordt de bodemstructuur verbeterd, het bodemleven geactiveerd en het humusgehalte verhoogd.

Bijen en hommels zijn gek op de Phacelia. Ik las dat imkers ook vaak Phacelia zaaien in de buurt van hun bijen kasten.

Phacelia en druiven

Laatst las ik dat het zaaien van Phacelia als onderbeplanting bij druiven een goede invloed heeft op de druiven. De Phacelia planten zijn stikstofbinders[ = N , en daar hebben druiven behoefte aan]. De bloemen lokken ook weer nuttige insecten [roofmijt, zweefvlieg, sluipwesp, gaasvlieg, lieveheersbeest,]die plagen in de druiven tegengaan of bestrijden zoals schadelijke insecten(rode spin, kroesmijt, cicade, druivenmot)

Het bloemetje van bijenvoer

De bloemen van bijenvoer zijn lila van kleur. Ze hebben vijf kroonblaadjes en opvallende meeldraden. De bloempjes zitten dicht bij elkaar. Als een bloempje gebloeid heeft komt daar een harig zaaddoosje en komen er weer nieuwe bloemen bij. Als de Phacelia dus al een tijdje gebloeid heeft zie je een hele rits harige zaaddoosjes waar de zaden in gemaakt worden.

De hoogte die Phacelia bereikt is tussen de 60 en 110 cm.Bij ons groeien de bloemen nu langs een hek en zijn wel 120 hoog geworden.

Zaaien

Phacelia groeit erg snel, al na 8 weken kan het bloeien. Daarom kan je ook nog laat zaaien of na een ander gewas zaaien. Vroeg in de lente zaaien kan ook, maar zorg dan wel dat er geen vorst komt.

Zaaiperiode:  tussen maart en half augustus.
Zaaiplaats: In de volle zon, halfschaduw mag ook. Voedingrijke grond is goed, maar dit soort kan ook tegen schralere grond.

Bijenvoer is niet winterhard. Al bij lichte vorst zal het afsterven. Ik had afgelopen herfst nog een rand ingezaaid, die is toen niet tot bloei meer gekomen. Door de zachte winter groeiden de planten in het voorjaar verder en staan nu in bloei.Om er zeker van te zijn dat je ze ieder jaar in je tuin te hebt, kun je zaden opvangen. Zorg ervoor dat ze goed gedroogd zijn voordat je ze in een afgesloten doosje doet, anders heb je kans op schimmel.

Insecten

Insecten die zorgen voor bestuiving, zoals vlinders, bijen en hommels, komen op bloemrijke omgevingen af. Hier kunnen zij zich voeden met nectar. Wil je deze insecten helpen? Zorg dan ook voor voldoende bloemen in je tuin die nectar bieden. Denk hierbij ook aan vroeg- en laatbloeiers zodat je het bloemenseizoen verlengt. Dit kun je doen door het planten van bloembollen, bloembakken, perkplanten of bloeiende vaste planten en een bloemenweide.

Enkele voorbeelden:

• Bloembollen en vroegbloeiende planten: vroegbloeiers verlengen het bloeiseizoen en bieden al in het vroege voorjaar voeding voor insecten. Denk bv aan Helleborussen, aan krokussen, al vroeg kun je daar hommels op zien. De Sierui (Allium ssp.) is een ook een voorbeeld van een nectarrijke bollensoort.Let bij de aanschaf van je bollen op dat het biologische bloembollen zijn. Gewone bollen zijn behandeld met pesticiden, waardoor de insecten alsnog dood kunnen gaan
• Bomen en heesters: bijvoorbeeld de Vlinderstruik (Buddleia davidii ssp.) of Bijenboom (Tetradium daniellii). Ook de Hedera Helix ‘Arborescens’ verlengt het bloeiseizoen. Deze struikklimop bloeit in de herfst en vroege winter.
• Vaste planten: denk aan Kattenkruid (Nepeta ssp.), Lavendel,Zonnehoed (Echinaceae purpurea) Maagdenpalm en Dropplant (Agastache ssp.)
• Wilde planten: denk aan Hemelsleutel (Sedum telephium), IJzerhard (Verbena bonariensis), Koninginnekruid / Leverkruid (Eupatorium purpureum), Gulden sleutelbloem (Primula veris) en Judaspenning (Lunaria annua of Lunaria rediviva)

Veel bijen sterven door ziektes, parasieten en bestrijdingsmiddelen. Daarnaast is er een groot te kort aan bijenvoedsel in de natuur doordat er te weinig verschillende bloemen in tuinen en op velden staan. Om te kunnen overleven hebben bijen voldoende en gevarieerd voedsel nodig, het hele jaar rond.Over een paar weken krijgen onze beide kinderen hun nieuwe huis opgeleverd. Ik hoop dat ze allebei ruimte maken voor bijen en vlinderlokkende planten en struiken.Onze zoon en schoondochter hebben in hun tuinplan in ieder geval al meer groen dan in hun huidige, vooral betegelde tuin.Het plan van dochter en schoonzoon laat zien dat zij veel groen [en mijn hulp willen], dus dat komt wel goed …..Bij ons allemaal is de coronacrisis ook een soort wake-up call geworden.We moeten beter voor onze natuur zorgen!

Gebruikte bronnen: Wikipedia, zadenhandel van der Wal, tuinplantenzaden.nl, Jonkers hoveniers en imkerpedia