De vlinderstichting stuurde vandaag een reminder om mee te doen aan de vlindertelling van dit jaar. Met het niet al te beste weer van de laatste periode had ik eigenlijk nog amper een vlinder gezien in onze tuin. Maar heel toevallig vandaag, in eindelijk weer een zonnetje, zag ik 4 atalanta’s tegelijkertijd op mijn verbena’s. een citroenvlinder fladderde steeds rond en ook een koolwitje. Van die laatste verbaast me dat omdat we er in eerdere jaren altijd juist veel zien, maar tot nu toe nog niet dus.
Vandaag op de verbena, foto met de telefoon genomen
Morgen is het weer prachtig weer en wil ik meedoen aan die telling. Doe jij ook mee?
Bezoek de pagina van de vlinderstichting door op op deze link te klikken . Meedoen kan nog tot 25 juli en kost een kwartiertje van je tijd.
Atalanta’s komen graag op rottend fruit af.
Het gaat slecht met de vlinders en bijen en andere insecten, die belangrijk zijn voor de natuur. Uit onderzoek blijkt dat er steeds minder zijn. Daar moeten we iets aan doen! In onze natuurgebieden, maar ook bij jou in de tuin, op je balkon of groenstrook in de buurt. Met deze tips kan iedereen bijdragen aan meer vlinders.
Lok vlinders naar je tuin met bepaalde planten
Laat rot fruit liggen, bv de pruimen en appels die uit de boom vallen.In het najaar drinken veel vlinders van sap uit overrijp fruit. Zet een schaal met peren, appels of pruimen in de zon en kijk welke vlinders er op af komen.
zorg het hele jaar voor bloeiende planten
zorg voor een veilige plek in de winter
koop een rupsenplant of laat bv brandnetels staan in een hoekje van je tuin
gebruik geen gif
plant een vlinderplant, zoals salie, lavendel, maagdenpalm etc. Meer planten zien, klik hier
Ik ben geabonneerd op de nieuwsbrief van de Vlinderstichting. De nieuwsbrief van april stond nog in mijn inbox en las ik gisteren pas.Het item daarin ‘aan de slag voor de insecten’ triggerde mij. Ik heb al wel meer geschreven over de achteruitgang van insecten[ lees mijn blog: wat als er geen insecten meer zijn]. Je kunt het er nooit teveel over hebben, dus daarom breng ik het nog eens onder jullie aandacht.
Insecten sterfte
Nieuwe studies over insectensterfte bevestigen wat de afgelopen jaren al duidelijk werd: het gaat slecht met de insecten wereldwijd. Er zijn veel oorzaken en de problemen beïnvloeden elkaar en versterken elkaar soms ook nog. De maatregelen om de insectensterfte tegen te gaan zijn grootschalig en ingrijpend, maar als individu kun je wel bijdragen door de insecten in je eigen omgeving te helpen.
Op de Rode Lijst van Europese vlinders van 2010 staan 38 van de 482 Europese soorten (8%) als bedreigd en 44 soorten (10%) als kwetsbaar (van 47 soorten was de status niet te beoordelen).
In Groot-Brittannië, Nederland en Vlaanderen zijn meetnetten waar betrouwbare trends uit te halen zijn
De achteruitgang van de dagvlinders is in deze landen respectievelijk 50%, 50% en 32%.
Opvallend is dat de achteruitgang niet alleen de fijnproevers treft, dwz de soorten die heel speciale eisen stellen aan hun leefomgeving.
Ook ‘gewone’ soorten, die algemene waardplanten hebben en weinig kritisch lijken, vallen onder de verliezers.
Oorzaken
het intensieve landgebruik, waaronder verstedelijking en intensieve landbouw met name belangrijk zijn;
Om de insectensterfte tegen te gaan zijn dan ook grootschalige en ingrijpende maatregelen noodzakelijk. Het is van groot belang dat deze niet nationaal worden geregeld, maar juist internationaal, op Europese en zelfs wereldschaal.
Zelf aan de slag
Daarnaast kan iedereen zelf bijdragen om de insectenstand te bevorderen. Die maatregelen kunnen niet de gevolgen van de intensivering van het landschap en de klimaatverandering stoppen, maar de insecten in de directe omgeving zullen er zeker van profiteren! Als dat op heel veel plekken gebeurt zet dat wel degelijk zoden aan de dijk.Alle kleine beetjes helpen.
Er zijn veel manieren om insecten te helpen. Bijvoorbeeld door te zorgen dat onze eigen omgeving aantrekkelijk wordt. Zo kunnen we in onze tuinen zorgen voor goed leefgebied door tuinonderhoud waarbij er ruimte blijft voor vlinders, zweefvliegen, bijen en andere insecten.
Acht tips om zelf aan de slag te gaan
Niet alles kortwieken en wegmaaien, maar ruimte bieden voor eitjes, rupsen, poppen en volwassen insecten. Gazon waarop je zit kun je kort maaien, maar het deel eromheen kan mooi bloemrijk grasland worden. Collega blogger Hilde van de website Groengenot schreef een aantal keer over de bloemenweide in haar tuin[ klik].
Streef naar veel inheemse planten, dus planten die hier thuishoren. De insecten die gespecialiseerd zijn zullen dat altijd zijn op planten die hier horen.
Gebruik geen chemische bestrijdingsmiddelen. Dat klinkt logisch maar u zult versteld staan over de omzet van de tuincentra wat betreft deze gifstoffen. Particulieren vormen een heel belangrijke gebruikersgroep van bestrijdingsmiddelen.
Beperk de lichtvervuiling. Zorg voor slimme verlichting die niet brandt als het niet nodig is.
Beperk het gebruik van synthetische zepen bij het wassen van je auto en de ramen. Veel daarvan spoelt weg en komt zo in ons milieu terecht.
Enthousiasmeer anderen! Laat zien dat insecten niet alleen maar eng, vies en schadelijk zijn en dat er prima mee valt te leven, sterker nog dat ze prachtig en onmisbaar zijn en word ambassadeur voor insecten en de bescherming ervan.
Stimuleer je gemeente en andere beheerders meer aandacht te laten hebben voor insecten en een insectenvriendelijk beheer. Onze gemeente heeft het maaibeleid aangepast en ook de waterschappen maaien anders.Er wordt gefaseerd gemaaid en minder kort. ‘Door het gemaaide gras af te voeren, komen de voedingsstoffen van het gemaaide gras niet terug in de bodem. Hierdoor verschraalt de grond en krijgen meer verschillende planten, bloemen en kruiden een kans. Kruiden kunnen uitzaaien en er sterven minder insecten als het maaisel pas na enkele dagen wordt opgeruimd dan wanneer het direct wordt verwijderd. Verder zien we in onze gemeente steeds meer stroken waar de gemeente vlinder en bijenmengsels heeft ingezaaid.
En tot slot: het bewustzijn moet ook in Den Haag terecht komen, politieke partijen die zich actief inzetten voor insecten en biodiversiteit zijn hierbij ook belangrijk
In Nederland zijn honderden soorten bijen en duizenden soorten wespen, die in volken leven maar veel vaker alleen. Ze veroorzaken geen overlast, ze steken zelden of nooit en daarom ken je ze niet. Namen als metselbijen, behangersbijen, graafwespen, sluipwespen, zaagwespen, urntjeswespen enz hebben ze. Ze zitten gewoon in jouw tuin, in de berm of op de hei. Als je er oog voor krijgt zie je ze opeens overal!
Zo zag ik afgelopen maand een wollig insect met een lange snuit, het bleek de wolzwever te zijn. Ik had hem nooit gezien en de naam nooit gehoord. Nu zie ik hem steeds in de tuin, misschien een en dezelfde, maar wel leuk om te zien nu ik het weet. Hieronder zie je hem op het kruipend zenegroen.
wolzwever in het kruipend zenegroen
Zo zagen we ook eens vorig jaar de stadsreus [of ook wel hoornaarzweefvlieg genaamd] zien, deze zat op de dropplant.Ook die naam had ik nog nooit van gehoord.De foto zit tussen het overzicht onderaan het blog.
Wist je dat?
Als je fruitbomen hebt en er vallen bv pruimen op de grond laat die dan liggen[ of gooi ze op een hoop] en je ziet er al snel een massa vlinders, bijen en andere insecten op af komen.
in onze tuin op rotte perenhier een Atalanta op rotte pruimen in de tuin van Tineke
In het najaar kun je weer bollen planten, maar plant dan het liefst biologische, zonder bestrijdingsmiddelen, zodat de insecten veilig de nectar van de krokus en het sneeuwklokje kan halen zonder daarna zelf dood te gaan.
In de winter wacht je met het opruimen van je tuin, zodat insecten plekjes vinden om te overwinteren.Een insectenhotel is voor een kleine tuin of balkon ook een goed idee. Al die kleine dingen maken een groot geheel. Doe ook mee en ga aan de slag voor de insecten.
Er bestaan ook apps die je helpen beestjes te herkennen. Ik heb zelf de app dierenzoeker en vlinders in de tuin op mijn telefoon staan. Handig als je opeens iets ziet vliegen en wilt weten wat het is…….
hommel in de krokus
Planten in de tuin
Welke planten zet je dan in je tuin[ of op je balkon] om de insecten te helpen? In Nederland hebben we vaak kleine postzegeltuintjes bij onze huizen. Toch is het zelfs in een kleine tuin al mogelijk om de beplanting zo samen te stellen dat insecten erdoor aangetrokken worden. Vorig jaar hielp ik onze dochter met de aanleg van hun nieuwbouw tuin. Niet groot, maar aan beide kanten een brede rand waar we ook veel vlinderlokkende planten hebben geplant. De eerste vlinders heeft ze op de enkele warme dag die we hadden al gezien……
Voorbeelden van die planten zijn bv Dropplant, winterheide,judaspenning, lavendel, vlinderstruik, verbena, hemelsleutel, herfstaster, echte koekoeksbloem en nog veel meer. Googel maar eens….
Lavendel
Dropplant
icarusblauwtje
Vlinderstruik
vlinderstruik
IJzerhard
Hemelsleutel
Het boekje Tuinieren voor vlinders is ook te bestellen.[ klik]
Heb jij een vlinderwintertuin? Waar blijven vlinders eigenlijk in de winter?
Als het in september en oktober kouder wordt, gaan de vlinders in winterrust. De meeste vlinders in Nederland brengen de winter door als eitje, rups of pop. Een paar opportunisten brengen de winter door als vlinder: de kleine vos, de dagpauwoog, de gehakkelde aurelia en de citroenvlinder. In de vroege voorjaarszon zijn dit de eerste vlinders die zich laten zien.
Verstopplekken
Vlindersoorten die als vlinder overwinteren zoeken beschutte plekjes op. Vaak verschuilen ze zich in schuurtjes of tussen de bladeren. Er zijn ook vlinderkasten in de handel.In onze tuin hebben we afgelopen seizoen een insectenhotel gemaakt. Of ze daar ook in zullen wegkruipen weet ik niet…..
Maak je tuin niet “winterklaar”
Veel mensen maken hun tuin winterklaar door alles op te ruimen, te snoeien, te maaien, te spitten. Doe dat liever niet: Al die eitjes, rupsen en poppen overwinteren ook in jouw tuin. Rupsen verstoppen zich ergens in het gras, tussen de beplanting of onder afgevallen blad. Laat uitgebloeide planten dus vooral met rust en maai niet in de winter. Wacht met opruimen en snoeien tot het voorjaar.
De zaaddozen en uitgebloeide bloemen met vaak mooie roestbruine kleuren staan toch ook mooi in de tuin…..
Mocht het nog eens een keer gaan sneeuwen in Nederland dan krijg je zoiets:
sneeuw in onze tuin, januari 2019
Een vlinder in je huis
Soms gebeurt het dat je in het najaar in huis een vlinder tegenkomt die wil overwinteren. Als de vlinder binnen blijft dan blijft hij actief door de warmte en hij verbruikt dan veel te veel energie.Je kunt de vlinder het beste voorzichtig vangen in een glas en vrijlaten op een beschutte plek zoals in een schuurtje of onder een afdakje. Hij zoekt dan vanzelf het beter plekje op.Ieder voorjaar zitten er in onze schuur veel motten, zo noemen wij ze althans, ze zullen vast anders heten.
Overwinteren
Voor sommige vlinders is de winter in Nederland te koud. Als ze hier zouden blijven, zouden ze doodgaan. Deze vlinders komen in het voorjaar naar Nederland en planten zich hier voort. De vlinders van de volgende generatie vliegen in het najaar naar het zuiden (Zuid-Europa of Noord-Afrika), waar het in de winter warmer is dan in Nederland. De atalanta en de distelvlinder zijn voorbeelden van soorten die dit doen en worden daarom trekvlinders genoemd.Ik denk dat menigeen nu jaloers is en ook graag zou gaan overwinteren in het Zuiden………..
atalanta
Eitjes in de winter
Onder andere de familie van de dikkopjes overwintert als eitje. Het vrouwtje legt de eitjes in de stengels van grassen. Deze eitjes komen niet uit, maar blijven de hele winter tussen het gras zitten. Pas als het voorjaar wordt kruipen de rupsen naar buiten.
afbeelding Vlinderstichting
Rupsen in de winter
Als rups overwinteren onder andere het oranje zandoogje. De rupsen zitten doodstil en kunnen goed tegen kou en vorst. Zodra het voorjaar begint worden ze weer actief en eten vrolijk verder, totdat ze gaan verpoppen.
Poppen in de winter
De koolwitjes bijvoorbeeld, overwinteren als pop. Poppen kunnen zich niet bewegen en zijn daarom goed verstopt. Ze hangen ergens tussen de planten, of liggen gewoon op de grond.
rups van een koolwitje
Voordat een vlinder eindelijk vlinder is, is er heel wat gebeurt. Van eitje naar rups, van rups naar pop, van pop naar vlinder.
Moeilijk
Helaas is er ook slecht nieuws: veel vlindersoorten hebben het moeilijk in Nederland.
In Nederland leven meer dan 2400 soorten vlinders, maar dat zijn niet allemaal dagvlinders. Een groot deel daarvan zijn nachtvlinders of micro-vlinders (heel kleine vlindertjes). Er leven nu nog 53 soorten dagvlinders in ons land. Er zijn er al 17 verdwenen uit Nederland. Dat komt bijvoorbeeld doordat hun leefgebieden aangetast zijn.
Je kunt mijn blog over hoe je vlinders naar je tuin lokt, ook nog eens nalezen. Klik dan op de link. Hier kun je ook meer lezen over de vlinderlokkende planten en de waardplanten. Maak je eigen vlindertuin met de tips.
