Deze week is onze bestelling van zaden en pootaardappelen binnen gekomen.Meteen krijgen we weer zin om te beginnen in de tuin,maar deze week lag hier nog sneeuw.Afwachten dus nog, dan maar een blogje schrijven om in de stemming te komen.

Dit seizoen heb ik 3 soorten aardappelen besteld: Eersterling, Tiamo en Nicola.De Eersterling hebben we tot nu toe ieder jaar gehad, het is een lekkere, vroege aardappel. De Tiamo is ook een vroege aardappel, de Nicola is een middellaat ras.Wil je meer weten over de aardappel, de rassen, vroeg,middel en laat, etc ? Klik hier

Van de aardappelplant eet je alleen de knol, maar niet het blad en de bloemen. De aardappel behoort tot de groep Solanaceae, de nachtschadefamilie (de aardappel heet Solanum Tuberosum, bron Wikipedia). Dat betekent dat ze familie is van onder andere de paprika en tomaat.Als je vruchtwisseling toepast op je tuin,is het handig dat je dit weet.

Goede buren, slechte buren

Pas je combinatieteelt toe dan houdt je rekening met de buurplanten.Goede buren van de aardappel zijn afrikaantjes, aardbei, munt, maïs, spinazie. Maar poot aardappelen niet naast selderij, tomaat of rode biet.

Aardappelen poten

Allereerst bewerken we de grond voor, zodat die los van structuur is.We bemesten licht met koemest of kippenmestkorrels. Wij geven bij het planten patentkali als bemesting, dit bevordert de knolvorming.Geef dat niet te vroeg omdat het anders uitspoelt.

Zodra je je pootaardappelen binnen hebt, kun je aan de slag. Alle soorten kunnen voorgekiemd worden. Voorkiemen geeft aardappels een snellere start na het poten. Het geeft geen hogere opbrengst, maar kan van belang zijn als strategie tegen de aardappelziekte. Leg de pootaardappelen enkele weken op een lichte plek (maar niet in zonlicht) bij een temperatuur van ongeveer 10 graden. Zo vormen zich korte, dikke uitlopers die niet snel afbreken. Als je ze te warm houdt, ontstaan lange dunne uitlopers die snel afbreken.
Zodra er uitlopers gevormd zijn, kunnen ze de grond in.Doe dat niet te vroeg ivm de kans op nachtvorst.

De vroege aardappelen kunnen de grond in vanaf half maart tot begin april. De halfvroege aardappelen tot eind april .
De late rassen kunnen vanaf begin april tot half mei worden gepoot.

Is de aardappel te groot dan kun je hem ook halveren en in de grond doen.Hij gaat het gewoon doen, gek toch!
Aardappelen worden meestal in rijen gepoot. De afstand binnen de rij is 30 tot 40 cm, dus ongeveer 3 aardappelen per strekkende meter. De afstand tussen de verschillende rijen is ongeveer 50-75 cm, maar dit kan per ras verschillen. Je kunt aardappelen ook goed in een emmer kweken, bv op je balkon.Ik heb dat wel een seizoen geprobeerd,maar vergat steeds de emmers van water te voorzien.Uiteindelijk zaten er wel krieltjes aan de planten….

Aanaarden

Wij aarden de aardappelen altijd aan. We hebben daar een speciaal gereedschap voor, een soort V-vormig hak op een steel .Mocht je willen aanaarden : je aardt de planten het beste aan kort nadat het groen van de planten bovenkomt, als het plm 15 centimeter hoog is. Doe dit met een hak of ‘aanaarder’ . Als je dit een paar keer herhaalt ontstaan er ruggen.Zoals ik ht hier beschrijf hebben wij het afgelopen jaren niet gedaan.Wij hebben na het poten meteen aangeaard,maar de oogst was niet super, misschien daardoor of door de droogte….

De voordelen van aanaarden zijn:

• het bevordert de ondergrondse stengelvorming
• beschermt vroege aardappelplanten tegen vorst
• het voorkomt dat knollen naar het licht groeien en groen worden
• de grond op de ruggen warmt sneller op
• de regen wordt beter afgevoerd
• je kunt het onkruid goed bestrijden

Oogsten

Als de planten beginnen te bloeien (zo rond half juni) zitten er al kleine aardappeltjes aan. Dan kun je krieltjes oogsten.

Wanneer de blaadjes slap gaan hangen, is het tijd om te oogsten. Vroege rassen oogst je in juni, halfvroege en late rassen vanaf augustus. Steek bij het oogsten de [aardappel] riek of de schep diep onder de knollen zodat je ze niet beschadigt. 

Ik heb van huis uit altijd gehoord dat je de aardappelen na de oogst altijd een dag of 3 moet laten liggen om ´af te sterven´. Doe je dat niet en eet je ze vers uit de grond dan zou je maagdarm klachten kunnen krijgen.Of het een fabel is of niet weet ik niet, voor de zekerheid heb ik het nooit geprobeerd.

Gebruik

De aardappel is  erg veelzijdig in gebruik; gekookt, gebakken, uit de oven, als kroketjes,als puree, als frietjes, maar ook lekker in een salade

Aardappelen worden veel gegeten. Bij mijn ouders thuis vroeger aten we ze bijna dagelijks en dan aten we eenmaal per week macaroni of patat of soep met brood! Dan spreek ik over de jaren 60-70 waarin ik als kind opgroeide.

Een herinnering van mij als kind is die aan mijn opa van moeders kant. Hij was aardappelboer en reed met zijn vrachtauto vol aardappelen langs de deur in wijken in Rotterdam.Als er  nieuwe aardappelen waren in het voorjaar, schrapte hij de krieltjes door ze in een emmer met water met zijn klomp te bewerken net zolang tot  de schil eraf was. De aardappelen stonden opgeslagen in een grote schuur naast het huis.Als je daar binnen kwam, rook je meteen zo’n speciale gronderige lucht. Op de foto hieronder zie je mijn opa bij de aardappelwagen en nog net de kisten in de schuur.

Op de tuin heb ik zijn oude aardappelschep voor de sier op een tuintafel liggen.