Niets zo lekker als ……………

Hebben jullie dat nou ook? Dat je niets zo lekker vindt als je eigen groenten uit je eigen moestuin. Neem nou zelf gekweekte doperwten. De smaak van verse doperwten vind ik niet te vergelijken met die uit een potje, blikje of zak diepvries uit de supermarkt.Het is zo jammer dat je ze maar zo kort kunt kweken.Als het kon, had ik ze het hele jaar rond.

Zaaien

Doperwten zijn een van de eerste groenten die je kunt zaaien, al vanaf februari.Uitplanten kun je ook al vroeg doen want ze kunnen best wat kou hebben.

tuinboon,doperwt en peul
doperwten en peulen

Doperwt in bloei

Vanaf mei beginnen de planten zo’n beetje te bloeien.De planten geven leuke bloemen, ze lijken wat op Lathyrus.Vanuit de bloem, groeit de peul.De ontwikkeling van bloem naar peul gaat snel.

doperwt

Doperwt is een echte voorjaarsgroente. In de zomer zaaien lukt meestal niet omdat het dan meestal te warm is en er geen vruchtjes gevormd worden. Vorig jaar probeerde ik het nog in augustus,maar de plantjes bleven klein, misschien hooguit 15 cm.Terwijl in het voorjaar de doperwtenplanten wel anderhalve meter hoog werden.Toch heb ik weer een bak met doperwten voor gezaaid. Ze zijn nu plm 10 cm hoog.Ik ga ze morgen uit poten en zie wel wat ervan komt. Iedere verse doperwt is nog mee genomen.

Wij hadden dit jaar een nieuw soort doperwt, Karina en ik had zelf doperwten van eigen planten, ras Vada, gedroogd vorig jaar.De Karina doperwten vond ik tegenvallen kwa oogst.Het kwam misschien door de plek waar ze stonden.In het begin na het uit planten lagen ze iedere keer weer los door de woelmuizen….. De doperwten van eigen oogst werden in de Coronatijd door de kleindochters gezaaid.

Of dat het was[☺] of dat het de soort was of de plek, ik weet het niet maar ze doen het fantastisch.Ze groeien kris kras door elkaar met bruine bonen,langs de staken groeien de snijbonen omhoog en dat gaat goed met elkaar.

Plukken

Bij doperwten is het belangrijk dat je op tijd plukt.Je moet niet denken ik laat het hangen tot ik er veel heb. Als je ze te lang laat hangen worden de erwten groot maar zijn ze vaak droog of melig. Hoe jonger hoe lekkerder.Ik pluk bijna dagelijks.Je kunt de doperwten goed voelen in de peulen. Ik voel dus aan iedere peul of ik ze van het juiste formaat vind. Gisteren had ik weer een aardige hoeveelheid.

Bewaren

De peulen die je plukt, kun je het best meteen doppen. Eet ze dezelfde dag of vries ze in. Ik vries ze iedere keer als ik wat geplukt heb, meteen in. Ik gooi ze dan steeds in een grote diepvries bak erbij. Als je ze niet wast, plakken ze niet aan elkaar. Blancheren is niet nodig wat mij betreft. We hebben geen grote hoeveelheden, dus ze zijn straks snel weer verdwenen uit de vriezer.

Recept tip

Ik maakte een paar maal courgette-doperwtensoep .Ik vind het zelf een lekkere soep, ook lekker snel klaar. Iedere moestuinder heeft ook wel courgette in de tuin, dus probeer het eens uit! Klik op de link om de pagina met het recept te bezoeken.

Eet smakelijk!

Luizen ,lieveheersbeestjes en mieren.

Is er verband tussen luizen, lieveheersbeestjes en mieren in de tuin? Voor de ware moestuinder natuurlijk een stomme vraag, want natuurlijk is die er…..

Al een paar maanden hebben we last van luizen in de tuin, eigenlijk vanaf het warm werd. Vroeg in het voorjaar dus al.Het begon met de twee kleine kersen-en pruimenboompjes die we vorig jaar hadden geplant.Dat kon ik wel begrijpen, het jonge blad vinden luizen heerlijk.Je ziet het meteen als er luis neer strijkt in de toppen van de jonge boompjes. Het blad krult op een vreemde manier om. Vouw je het open dan zie je luizen.Ik prees me gelukkig dat het bij die boompjes bleef…..Ik behandelde de boompjes met zeep-spiritus. Daarna ging de luis dood, maar de boompjes gaven ook bijna de geest.Ik denk dat het mede door de droogte kwam dat ze er echt slecht bij stonden.

Wat betreft de luis had ik helaas te vroeg gejuicht,de warmte bleef aan en na verloop van een paar weken zag ik luis in de andere, grote kersenbomen en de pruimenbomen.In de perenbomen zit ook iets, ik kan geen luis ontdekken,maar er zit wel wat op het blad want grote hommels vliegen af en aan. Je zou toch denken iets van honingdauw op het blad…….Tot nu toe zijn de appelbomen, vreemd genoeg, niet aangetast.Wel zie ik luis op bloeiende planten in de tuin.De clematis en de dahlia zaten ook stijf onder vorige week.

Luizen

Luizen planten zich razendsnel voort.Ze hebben er zelfs geen mannetje voor nodig. De eitjes komen in de moeder uit, zo komen de bladluisjes levend ter wereld. Als de bladluis een week oud is, kan zij al weer jongen krijgen. Weer een week later is de bladluis oma en drie weken oud al overgrootmoeder.

luis op de dahlia

Bestrijden of niets doen

In andere jaren probeerde ik allerlei dingen uit om de luizen tegen te gaan. Ik schreef al eens blog over luis in 2018. Ik zie dat dit blog al in totaal 11000 keer bekeken is. In de afgelopen maanden soms wel een paar honderd keer per dag. Veel mensen zijn dus blijkbaar op zoek naar middelen tegen luis.Klik op de link als je het ook nog eens wilt nalezen.

Zelf probeerden wij zeep-spiritusoplossing, uienaftreksel,ecologische bestrijdingsmiddelen, terra cotta potjes met stro in de bomen, bananenschillen in de bomen .We hebben lavendel, afrikaantjes en Oost-Indische kers op meerdere plekken in de tuin, knoflook aan de voet van de stammen…….

Hulptroepen

Nadat de twee boompjes in het voorjaar er door het spuiten en de droogte zo armetierig bij stonden, besloot ik dit jaar de natuur maar eens op zijn beloop te laten.In de tuin zien we ontzettend veel lieveheersbeestjes en hun larven. Soms leek er op ieder blad wel een larve te zitten. Prima dus, want die eten wel 600 luizen per dag. De volwassen lieveheersbeestjes verorberen er zo’n 100 per dag.Keerzijde van de grote getallen larven en lieveheersbeestjes is wel dat er ook blijkbaar veel luis is…….

Levenscyclus

De levenscyclus van een lieveheersbeestje kent 4 stadia:

  • Ei: een vrouwtje legt zo’n 20-50 eitjes per dag. Ze legt ze altijd in groepjes in de buurt van luizen
  • larve: als de larve net uit het ei is gekropen, is deze één millimeter klein. Ze vervelt 3 keer, na 20 dagen gaat ze zich verpoppen.Naarmate de larven groter worden, vallen ook de stippen op hun achterlijf meer op. De larve eet zo, 200-600 luizen per dag tot hij verandert in een pop
larven van lieveheersbeestjes
larven van lieveheersbeestjes
  • Pop: De larve eet totdat zijn huid als het ware barst. Onder de oude huid is een nieuwe huid die vochtig en zacht is. Daardoor verandert de larve in een pop. Voor het verpoppen hechten de larven zich met behulp van een schijnvoet vast. Daarom lijkt de pop vastgeplakt aan het blad, ze blijft daar onbeweeglijk liggen gedurende de hele verpoppingstijd. Dit duurt tussen 7 en 10 dagen. De pop is ongeveer 3,5 mm groot. Poppen variëren van kleur: geel, oranje, grijs, bruin of zwart met al dan niet stippen op de achtergrondkleur.
  • Volwassen: Uiteindelijk komt het volwassen dier tevoorschijn door de pophuid te scheuren. Op het moment dat het lieveheersbeestje uit de pop komt, heeft het gele dekschilden zonder patronen.

Weg luis!

Ik weet niet of het door de larven en de lieveheersbeestjes komt, door de vele hevige regenbuien of wat dan ook, maar de bomen komen weer bij en de luizen lijken aanzienlijk verminderd te zijn en soms weg. Opeens is de luis verdwenen van de clematis en de dahlia’s, maar ook in de bomen zie ik er lang zoveel niet meer. Gek hè? Dat betekent volgens mij ook dat je als je veel luis hebt, en het is droog en warm, je regen moet nabootsten: zet de slang op de planten, herhaal dat een paar dagen en misschien zijn ze dan weg.Ze kunnen niet goed tegen regen in ieder geval…en ook niet tegen lieveheersbeestjes en hun larven.

Mieren

Wat ik nu zie zijn hele colonnes mieren die de stammen van bomen op en neer lopen. Inmiddels weet ik dat mieren en luizen elkaar nodig hebben.

Veel mierensoorten hebben luizen nodig om te kunnen leven. Veel luizensoorten zijn zo afhankelijk van mieren geworden dat ze zich zelf niet meer kunnen verdedigen tegen bv lieveheersbeestjes of gaasvliegen. Dus hebben ze de bescherming van mieren nodig.

Luizen steken hun lange zuigsnuit in de plant tot ze in een zgn bastvat zitten, daar stroomt “suikerwater”vol stoffen die de luis nodig heeft. Wat ze niet meer nodig hebben, scheiden ze af als”honingdauw”. Mieren stimuleren die uitscheiding door op het achterlijf van de luis te ’trommelen’, dat heet “melken”. De luizenmelk is voor mieren een energiebron.Daarom beschermd de mier de luizen zodat bv lieveheersbeestjes ze niet kunnen opeten. Op de honingdauw komen ook weer bijen af. Je kent de honingdauw vast wel, soms zit je auto eronder als je onder bomen hebt geparkeerd.

Er zijn mierensoorten die luizen houden als een ware veehouderij. Onder de grond maken ze “stallen” waar ze de mieren houden. Wil je dat eens verder lezen:

bron https://www.nlmieren.nl/websitepages/LUIZEN&MIEREN.html

Wil je luizen bestrijden dan moet je eigenlijk ook de mieren bestrijden.Op een volkstuin is dat bijna niet haalbaar. Dan kan ik de tuin wel vol mierenlokdozen zetten, ze lopen echt overal…..

Van een van de lezers van mijn blog uit 2018 kreeg ik de tip dat mieren niet over kopertape kunnen lopen. Dus als je dat rond de stam plakt en ze kunnen niet omhoog, kunnen ze de luizen ook niet helpen.Zelf heb ik dat niet uitgeprobeerd en ook nog niet van iemand gelezen of dat effectief is.Dus mocht iemand dit lezen die het uitgeprobeerd heeft, laat het dan weten alsjeblieft!

Knakworsten plukken

In de tuin hebben alle planten een groeispurt gehad na de regen van afgelopen week.De tuin was hard aan regen toe,wat een droogte, overal grote diepe scheuren in de grond…..Je ziet het nu bijna groeien waar je bij staat.Zo heb ik al heel wat peultjes geoogst, de aardbeien komen met kilo’s, we hebben al een paar maaltjes doperwten kunnen plukken en wat tuinbonen en spitskool geoogst.

Knakworsten of….??

De twee kleindochters kwamen zondag om aardbeien en doperwten te plukken. Op een stukje grond waar ik al wat oude aardbeienplanten had weg gehaald, heb ik wat wortelen gezaaid.Kleindochter van 4 stond naar het lege zakje van het zaad te kijken wat ik op het bed had laten liggen en vroeg: “Oma, wanneer kunnen we die knakworsten plukken?” Ik moest er erg om lachen maar ik snap het wel, kijk maar:

Toen ik uitgelegd had dat het worteltjes zijn op het plaatje, vroeg ze of ik dan wel zaadjes van knakworsten kon gaan kopen, want die vindt ze superlekker…….Ik ga op zoek!

De doperwtjes werden geplukt en ter plekke gedopt, dat vinden ze zo’n leuk werkje…

De aardbeien raken aan zijn eind. ik heb echt kilo’s geplukt. Helaas na al die regen zijn ze niet lang te bewaren. Het is plukken en dezelfde dag opeten anders rotten ze snel. Ik heb wat ingevroren om nog jam te maken.Verder hebben de kleinkinderen er aardig wat op.Onze 9 maanden oude Haagse kleinzoon vond het ook heerlijk op zijn boterham en als fruithapje

Vruchtrui

Onder de fruitbomen liggen heel veel kleine appeltjes en peertjes.De vruchtrui is begonnen. De bomen laten de kleinste vruchten vallen, wat natuurlijk is. Het kan ook een oorzaak hebben door slechte bestuiving bij koud weer tijdens de bloei, teveel stikstofbemesting of een te sterke snoei.

Kwaad kan het niet, het is voor de boom ook goed dat er niet teveel vruchten blijven hangen. Als je de kleinste vruchtjes weg haalt, worden de vruchten die je laat hangen veel groter.Ik heb dat vorig jaar voor het eerst gedaan en het resultaat waren grote appels in plaats van allemaal kleintjes.Dit jaar ga ik dat ook bij de peren doen.De eerste boom heb ik vandaag onderhanden genomen, een James Grieves die echt bomvol appels hing met soms wel 6 aan 1 trosje. Op Instagram had ik gevraagd wat anderen doen, dunnen of niet. Van een aantal kreeg ik reactie, de meesten laten twee appeltjes hangen, dus dat heb ik nu ook maar gedaan. Sommige vruchtjes waren al aangetast door iets, hadden wat bruine plekjes, die heb ik sowieso verwijderd .Ik had een halve emmer met verwijderde kleine appeltjes……

voor het dunnen
en erna
resultaat van dunnen van 1 boom……

Bessen, krenten en kersen

De aalbessen kleuren nu ook mooi. Helaas hangt er niet veel meer in. We zien veel parkieten heen en weer vliegen en ook zien we voor het eerst sinds jaren weer merels in de tuin. Die merels hebben waar we bij zaten, het krentenboompje al kaal gegeten.Ook in een bessenstruik waar ik een net over heb gehangen, verdwijnen de besjes van de trosjes. Rara, dat kunnen geen vogels zijn, dus ik verdenk hier de muizen weer van.Jammer genoeg hebben we net als vorig jaar veel last van woelmuizen.Geen bessensap dit jaar dus….

krenten
de rijpe krenten zijn inmiddels verdwenen.
de kersen beginnen te kleuren

De grootste kersenboom hebben we ingepakt met een net, zodat de vogels niet bij die kersen kunnen, het zijn heerlijke zoete grote kersen.Het ras weet ik niet, het was het eerste boompje wat we kochten toen we een volkstuin kregen en het kaartje is kwijt geraakt.

in de grootste kersenboom onder het net…..

Het kleine kersenboompje op de voorgrond van de foto hieronder heeft erg te lijden gehad onder een luizenplaag en de droogte, maar komt nu zichtbaar bij. Er hangen toch een paar kersen in

Onze tuin

Onder wat foto’s vanuit de tuin, klik op de foto om te vergroten

[Best_Wordpress_Gallery id=”23″ gal_title=”onze tuin”]

Bloemen in de tuin

De papaver hieronder vanuit een vlinder’/bijenzadenmengsel van vorig jaar, heeft zich uitgezaaid en is zo in de tuin gekomen.Het is een prachtige bloem.De naam zocht ik op internet op

Papaver Somniferum “Zeeuws lila”

De zomerviolier, Matthiola Incana, bloeit nu ook. Het zaad bewaarde ik vanuit 1 plantje wat ik twee jaar geleden opgekweekt had vanuit zaad wat ik kocht bij Diana’s mooie moestuin.Het was het enige plantje wat niet opgegeten was dat jaar. Ik heb nu zaailingen her en der in de tuin staan. Deze had ik al vroeg uitgeplant en is de eerste die nu al bloeit. [ @ Ria Kanters: Ria, dit moet het bij jou worden van de zaailingen die ik je gaf]

Zaad van deze bolderik kreeg ik via een zadenruil waar ik drie jaar geleden aan deelnam op initiatief van een Belgische blogger [ Natuurlijk-rijk]. Ik verzamel het zaad nu zelf ieder jaar.

ganzerik
de bolderik bloeit ook weer tussen de vlinder/bijenplanten

Kruiden

In de kas heb ik plukjes basilicum geplant.Die doen het heel goed en zijn bijna zover om geplukt te worden.Ik heb vast pijnboompitten gekocht om pesto te maken.

Van de lavas [ maggiplant] heb ik al wat zakjes ingevroren. Ik vind de smaak van lavas heerlijk in soep, met name in de erwtensoep geeft hij zo’n extra lekkere smaak.

Dit jaar zaaide ik voor het eerst citroengras in de kas. Daar gebruikte ik wat van in de curry die ik afgelopen week maakte van de spitskool. Volgens dochter en schoonzoon smaakte hij net zo lekker als de curry die zij aten in Thailand. Dat is nog eens een compliment!

De bollen van de knoflook oogstte ik wat te vroeg. Er kwamen bloemknoppen in en het groen werd al geel.Niet iedere bol had al tenen gevormd. Maar zonder tenen smaakte hij vers ook lekker in de curry en pasta deze week.Ik weet alleen niet of ik hem zo ook lang kan bewaren…..

Fijne week allemaal!