Zoete aardappel

Vorig jaar hadden we voor het eerst een mooie oogst zoete aardappelen. Ik had toen een gekochte plant in de kas staan, die in die tijd geen dak had. Zoals je misschien nog weet, had ik dat jaar mijn enkel gebroken tijdens de sneeuwperiode. Het dak van de kas was er die winter met een hevige storm afgewaaid. Mijn man kon dat toen niet in zijn uppie repareren en we twijfelden of we de kas zouden slopen of herstellen. Het werd het laatste.

Dit jaar had ik paprika in de kas staan, zoete rode puntpaprika[ Torro Rosso] Die deden het goed en ik heb er al een aantal gebruikt. Ze kleuren pas laat goed rood. Toen ik er onlangs bij keek, zag ik dat sommige punten begonnen te rotten. Dus ik heb ze allemaal geplukt, groen, een beetje rood en helemaal rood en er een grote pan goulash mee gemaakt. Ik gebruik altijd mijn eigen recept wat ik uit allerlei recepten samenstelde en er een eigen twist aan gaf [ klik]

Aan de andere kant van de paprikaplanten zette ik een zoete aardappelplant.

Zoete aardappel

Een zoete aardappel kun je niet zaaien. Ze groeien vanuit stekjes. Je kunt een zoete aardappel doormidden snijden en de helft van de zoete aardappel in een potje water hangen met behulp van tandenstokers.Let op dat je de kant met het worteleinde in het water hangt.

Wat je ook kunt doen is een zoete aardappel half in de stekgrond te leggen en de grond vochtig te houden.Zet de bak op een warme lichte plaats.Na een paar weken zie je de stekjes ontstaan.

Ik heb niets van bovenstaande gedaan, maar nam in de herfst vorig jaar een stek van de uitlopers. Met het rooien van de plant zag ik overal worteltjes aan de lange takken. Ik plantte een stekje en hielp hem thuis de winter door. In het voorjaar[ mei] zette ik hem in de grond in de kas. Ik was benieuwd wat ervan zou worden en schreef er toen al een keer een blog over[ klik]

Welke soort dit is weet ik niet, maar hij deed niet onder voor de knollen die je in de winkel koopt.

Gedurende de hele zomer kiepte ik af en toe een emmer water over de plek waar ik de knol in de grond had gedaan. Langzaam groeide hij de hele kas door.

Oogsten doe je in het najaar als het blad begint te verkleuren naar geel. Een tijdje terug inmiddels, haalde ik hem uit de grond en ja hoor, er zaten twee flinke knollen aan van een ons of 4 en nog wat kleine knolletjes. Voor het mooi voor die kleine knolletjes had ik hem wat langer moeten laten zitten…..

Gebruik in de keuken

Je kunt zoete aardappelen net als gewone aardappelen gebruiken in de keuken. Je kunt ze koken, stomen, bakken, stampen, pureren…… Maar zoete aardappelen bieden nog meer mogelijkheden : de jonge zoete aardappelscheuten en -blaadjes kun je eten in roerbakgerechten en salades.

Onlangs las ik in de blog van Marthy wat zij gemaakt had met haar oogst. Het was erg lekker schreef zij en dus probeerde ik dat recept uit. Geen woord teveel, het was erg lekker! Het recept, waarbij ik alles uit onze eigen tuin gebruikte. Hoe leuk is dat ! Je vindt het recept onder de link: Zoete aardappelschotel

De tomaat die ik voor het recept gebruikte, kwam uit de diepvries, ik had als probeersel de vele vleestomaten in plakken gesneden en ingevroren. Dat gaat dus prima, blijkt nu. Ga ik vaker doen……….

Stekken

De plant had ook dit jaar veel gewortelde scheuten, dus ik plantte er meteen een aantal in de grond en zette die in een bak in de kas. Eentje nam ik mee naar huis en die ziet er goed uit. In de kas gebeurt nog niet veel met de stekken.

Andere stekjes die nog niet veel wortel hadden, zette ik thuis in het water. Die zijn behalve flink geworteld ook al flink gegroeid. Vandaag ga ik ze in de grond zetten.

Als alles het blijft doen, hebben we volgend jaar een nog grotere zoete aardappeloogst. Overigens doen ze het ook buiten in de volle grond, maar dan moet het wel warm zijn. Daarover hebben we geen klagen afgelopen paar jaar, al is dat qua klimaat natuurlijk geen goed nieuws …

Veel voeding hebben ze voor zover ik heb gelezen niet nodig. In ieder geval geen stikstof geven want dan krijg je alleen maar meer blad.Het zijn flinke groeiers en ze kunnen goed als bodembedekker fungeren. Het blad is sterk en decoratief vind ik.

Het jonge blad is eetbaar en kun je wokken, de smaak zou iets tussen spinazie en snijbiet zijn. Zelf heb ik dat nog niet uit geprobeerd omdat ik dat nu pas las. Volgend jaar maar eens gaan proberen……

Zoete aardappel

Afgelopen zomer hadden we in de kas een zoete aardappelplant gezet. We kochten toen een plant in een tuincentrum.Hij groeide goed en aan het eind van de zomer bedekte hij de bodem van de kas bijna helemaal . Toen het blad begon te verkleuren haalde ik hem uit de grond en de oogst was leuk, een paar flinke knollen kwamen boven.

Het groen ging de compostbak in, maar twee stukjes nam ik mee naar huis omdat ik daar worteltjes aan zag en ik deed ze in de potgrond. De hele winter gebeurde er niets, behalve dat 1 pot sneuvelde toen we het rolgordijn lieten zakken en hij viel. Er bleef er eentje over met 1 blad boven de grond.Toen de dagen begonnen te lengen stak een nieuw blaadje zijn kopje boven de grond en nu op de eerste dag van de lente staat hij er zo bij.

Alhoewel het vorig jaar goed ging in de kas die toen nog geen dak had, was dat beginnersgeluk denk ik. Tijd om er wat meer over te weten te komen.

Is het een aardappel of niet?

Zoete aardappel is geen familie van onze bekende aardappel. Zoete aardappel, of bataat, is net als de gewone aardappel een knol gevuld met zetmeel. Het is echter geen familie: de aardappel behoort tot de nachtschade, de bataat tot de windefamilie. Zoete aardappels bevatten veel antioxydanten, vitamines A en C en beta-caroteen.[ bron Yex]

Je kunt zoete aardappelen net als gewone aardappelen gebruiken in de keuken. Je kunt ze koken, stomen, bakken, stampen, pureren…… Maar zoete aardappelen bieden nog meer mogelijkheden : de jonge zoete aardappelscheuten en -blaadjes kun je eten in roerbakgerechten en salades.

Hoe teel ik ze ?

Oorspronkelijk komt de zoete aardappel uit Midden- en Zuid-Amerika, wat betekent dat ze houden van warm weer. Je hebt een lang en warm seizoen nodig om goede zoete aardappelen te kweken. Een goede plek is op zandgrond, veel zon, veel ruimte en een redelijke hoeveelheid water en voedingsstoffen.Zware kleigrond, drassige grond, koud weer en meststoffen met veel stikstof , daar houden ze dus niet van.

Een zoete aardappel kun je niet zaaien. Ze groeien vanuit stekjes. Je kunt een zoete aardappel doormidden snijden en de helft van de zoete aardappel in een potje water hangen met behulp van tandenstokers.Let op dat je de kant met het worteleinde in het water hangt.

Wat je ook kunt doen is een zoete aardappel half in de stekgrond te leggen en de grond vochtig te houden.Zet de bak op een warme lichte plaats.Na een paar weken zie je de stekjes ontstaan.

Ik heb dus niets van bovenstaande gedaan, maar nam in de herfst een stek van de uitlopers. Het lijkt mij dat dit hetzelfde werkt, maar het resultaat horen jullie pas in de herfst….

Stekjes

Als de stekjes 10-15 cm lang zijn, kun je ze gaan afnemen en in een potje water verder laten wortelen. Als er voldoende worteltjes zijn gevormd kun je ze gaan planten. Blijf de stekken goed van water voorzien.Ik las dat je ze als voeding beendermeel kunt geven.

Plant de stekken uit na de ijsheiligen, 14 mei. De bodem moet al voldoende opgewarmd zijn.Zoek een warm plekje in de tuin. Ook in een verhoogde bak of kuip doen ze het goed, maar zorg wel voor een licht zure grond.Je kunt eventueel wat turf toevoegen aan de aarde .

Voeding

Een maand na het uitplanten geef je eenmalig voeding, vinassekali en beendermeel. Snoei het groen er niet af, hoe meer zon en hoe meer blad hoe groter de aardappelen worden. Het blad kun je zelfs langs gaas of iets dergelijks omhoog laten groeien. Doe je dat niet dan kruipt het over de grond en vormt zo een natuurlijke mulchlaag en houdt onkruid tegen.

Dat ik het vorig jaar zo liet groeien kwam alleen doordat alle tomaten en paprika planten in de kas het niet deden, de slakkenplaag weet je nog? [klik] Anders had ik vast al die uitlopers afgeknipt, een geluk bij een ongeluk dus dat ik het maar liet gaan….

Water geven

Diep water (veel in één keer dus) geven is cruciaal voor zoete aardappelen tijdens warme droge periodes. Laat de grond tussen de gietbeurten wat uitdrogen zo gaan de wortels steeds verder op zoek naar water.  Laat ze niet te lang zonder water.

De oogst

Oogsten doe je na plm 90-120 dagen en als het blad geel begint te verkleuren. In ieder geval voordat er nachtvorst komt.[ bron Tuinweetjes]

Succes!

Een recept wat ik afgelopen herfst maakte was een curry met sperziebonen en zoete aardappel. Klik hier voor het recept.

Moestuinseizoen ten einde

Het moestuinseizoen loopt ten einde, de tuin wordt leger en kleurt steeds meer naar herfsttinten.

Van alle klussen die ik op mijn to do lijst mijn hoofd heb, is ondanks de oudewijvenzomer van vorige week toch niet heel veel terecht gekomen. Eigenlijk hadden we alleen vorige week zaterdag tijd en verder kwamen er toch weer andere dingen in onze agenda waardoor de tuin moest wachten.Ik hoop dat er nog meer mooie herfstdagen gaan komen.

Klussen

Wat we wel deden, is de druif [ Vanessa] naast de kas verzetten. De kas, althans de ramen hadden het afgelopen winter begeven door het gewicht van de sneeuw. Het is een kas van kunststof en de kwaliteit is ons erg tegen gevallen in verhouding tot de prijs die we betaalden. Na drie jaar leek het materiaal al verteerd. In eerste instantie wilden we het hele ding slopen. We lieten hem nog staan zodat ik zou kunnen helpen zodra mijn enkel genezen was. Liefst wilde echtgenoot helemaal geen kas meer en van het stuk moestuin maken. Maar ondanks het feit dat ik best thuis eea kan zaaien, vind ik die kas ook erg fijn om planten te laten overwinteren, zoals mijn twee citroenen, de oleander en alle stekken van de Agapanthus etc .Tot ijsheiligen is hij ook ideaal voor alle zaailingen die toch op een gegeven moment niet meer in de raamkozijnen thuis passen.

Nadat overbuurman Fred hun zelfde, ook kapotte, kas gerepareerd heeft, besloten wij dat ook te doen.Het frame is wel stevig, dus met nieuwe platen zal hij er nog wel weer een poosje tegen kunnen.

Pal naast de kas stond de druif die langs een hekwerk groeit, dus die moest weg om de kas te kunnen repareren. We hebben hem uitgegraven en verzet naar de andere kant van het paadje. Ik moest hem wel snoeien om dat te kunnen doen.Voor snoei is het eigenlijk te vroeg, dat kun je bij druiven doen tussen november en februari . Even afwachten dus of hij de verhuizing overleeft. Hij staat nu op de plek waar de druif Frankenthaler stond. Die hebben we nu in de kas gezet omdat die nog nooit rijpe druiven heeft gegeven en ik las dat die soort meer een kasdruif is.

Nu er ruimte is, kunnen we aan de slag met de reparatie.

Knoflook

Onder het bloemenmengsel wat de kleindochters in het voorjaar naast de kas gezaaid hadden, stond ook nog de knoflook. Het was de olifantenknoflook, die er allang uit had gekund. Sommige tenen waren al weer aan het uitlopen, dus die heb ik meteen op een andere plaats weer in de grond gezet.Ik heb nog knoflook besteld via internet, maar die is nog niet binnen.

Van een teentje tot een bol met allerlei teentjes knoflook, het heeft tijd nodig. Plant de teentjes vanaf half september tot half november in de grond, dan heb je de zomer daarna al prachtige knoflook. De bollen hebben dan alle tijd om te rijpen en te drogen. Dat laatste is heel belangrijk om ze lang te kunnen bewaren.

Als het blad verdroogd en de knoflookstelen omvallen, is het gewas rijp. Kleinere bolletjes zijn vaak eerder rijp en kondigen de oogst al aan. Je kunt op zijn vroegst vanaf eind juni knoflook oogsten. Als twee-derde van het loof van de plant geel verkleurt, is hij gereed om met loof en al te worden gerooid. Ik gebruik een spitvork om de bollen niet te beschadigen. Laat de oogst in de wind drogen maar zorg ervoor dat die niet nat wordt.Wij hangen ze te drogen onder het afdak. Vlecht daarna de bollen met het loof tot een streng of snijd het loof eraf en bewaar de bollen los van elkaar. Na ongeveer twee weken drogen zijn de bollen gereed om in gerechten te gebruiken. Bewaar knoflook op een droge, koele, vorstvrije plaats.Je kunt de schoon gemaakte tenen ook heel goed invriezen.

Wil je meer lezen over het zelf kweken van knoflook, klik hier

Aardbeien

Twee van de drie aardbeienbakken schoonde ik, een deel van de stekken plantte ik weer op een andere plek.Je kunt nooit genoeg aardbeien hebben met drie en straks vier kleinkinderen die er allemaal gek op zijn!

Als je de uitlopers niet verwijderd wordt het echt een warboel, je krijgt stekken aan stekken. Ik vernieuw de planten om de drie jaar, die klus is volgend jaar weer aan de beurt.

Zoete aardappel

In de kas stond nog zoete aardappel, 1 plant die inmiddels de hele kas rond gegroeid was. Omdat het blad begon te verkleuren, haalden we ze uit de grond. Het viel me alles mee , een paar mooie knollen en wat dunnere kleintjes :

Een jaar of twee of drie probeerden we ze ook eens te kweken,maar deden dat in de volle grond buiten. De oogst was toen niet gelukt, het waren slechts allemaal kleine smalle wortels. Nu zijn ze groot genoeg om wat mee te kunnen maken, ik denk aan een curry en ovenschotel om te beginnen.

Snoeiwerk

De lathyrus moest er ook aan geloven, evenals de blauwe winde. Die groeiden ook langs de kas en om er bij te kunnen heb ik ze verwijderd. Ook andere planten die omgevallen waren heb ik terug gesnoeid.

Afgelopen weekend zag ik opeens weer veel vlinders in de tuin. Een bijzondere was de kleine vos, die had ik nog nooit in onze tuin gezien!

Er vlogen er drie rond die de verbena’s opzochten. Ook veel kleine koolwitjes zochten die bloemen op.

De bloemen die er nu nog staan, mogen er blijven zodat vogels zaden kunnen vinden en insecten nog wat nectar kunnen zoeken of straks een schuilplek kunnen vinden. Het is eigenlijk niet de bedoeling dat dit soort tafereeltjes, zoal op onderstaande foto veel voorkomen. Twee naaktslakken die in een bol van knoflook zijn gekropen

Nadat de laatste snijbonen geplukt waren, konden de stokken ook uit de grond.Volgend jaar kunnen ze weer op een andere plek hun dienst bewijzen. Hopelijk is het in de komende dagen nog een poosje droog, dan kan ik de laatste dingen opruimen en de bloembollen die ik in het voorjaar uit de grond heb gehaald in bakken gaan planten.

Indoor tuinklussen

Ook al is het moestuinseizoen buiten ten einde, binnen valt nog genoeg te doen.Vandaag ben ik binnen bezig met tuinklussen.Ik ben zomaar opeens snipverkouden, misschien via de kleinkinderen of elders opgelopen. Na anderhalf jaar Coronamaatregelen is de weerstand ook minder, denk ik.

Ik had in ieder geval niet veel zin om iets in de tuin te gaan doen. Ik kookte 5 kilo stoofperen van eigen pluk, maakte met een deel van de stoofperen een stoofperentaart. De rest ging in bakjes in de vriezer,naar de kinderen en naar mijn moeder.Momenteel staan de laatste bietjes uit de tuin te koken. Op de planning staat nog kweeperenjam, nog nooit gemaakt. Ben benieuwd………in een volgend blog daarover meer.

Pompoenbloemstuk

Tot slot waren de kleindochters op oppasmiddag weer creatief bezig. Ik holde twee pompoenen uit, die ze mochten opschikken met chrysanten, mos, kastanjes, takjes, blaadjes en andere herfstfrutsels. Dit keer ging het niet zonder slag of stoot, behoorlijk gekibbel ging erbij gepaard. Wie mocht de groene en wie de oranje pompoen, welk poppetje mocht wie. Een aardewerkenpaddenstoel belandde daardoor op de grond en brak. Daar schrokken ze wel van en na sorry, sorry oma konden we weer in pais en vree verder☺. Gelukkig bestaat er “sterke lijm van papa” en kon de paddenstoel weer aan elkaar gelijmd worden.Dit was het resultaat[ let niet op de rugtas op de achtergrond…]